Εθνική ομοψυχία με το «Τραγούδι του νεκρού αδελφού»

Πιο επίκαιρο από ποτέ, επαναφέροντας στο προσκήνιο τα θεμελιώδη αιτήματα για μνήμη, αξιοπρέπεια και ομοψυχία, το μυθικό έργο του Μίκη Θεοδωράκη που σφράγισε τη μετεμφυλιακή Ελλάδα, το «Τραγούδι του νεκρού αδελφού», παρουσιάζεται σε μια ανανεωμένη εκδοχή που επεξεργάστηκε ο ίδιος ο συνθέτης, σε σκηνοθεσία Θανάση Παπαγεωργίου.

Στο πλαίσιο του εορτασμού των 90 χρόνων του Μίκη Θεοδωράκη, η παράσταση ανεβαίνει με ένα σύνολο πενήντα ηθοποιών, τραγουδιστών, χορευτών και μουσικών, που περιλαμβάνει σημαντικές προσωπικότητες του ελληνικού θεάτρου και πενταγράμμου, στο θέατρο Badminton, από τις 19 Μαρτίου έως τις 5 Απριλίου.

Ύμνος στην ανθρώπινη αξιοπρέπεια

«Με το “Τραγούδι του νεκρού αδελφού”, ταυτίζομαι περισσότερο απ΄ ό,τι με οποιοδήποτε άλλο έργο μου, από κάθε άποψη: μουσική, ανθρώπινη, βιωματική, αγωνιστική και, προπαντός, “ελληνική”, μιας και ο Εμφύλιος βύθισε την Ελλάδα στα δάκρυα, στο αίμα και στη δίχως τέλος δοκιμασία» εξηγεί ο Μίκης Θεοδωράκης.

Γραμμένο το 1961, το έργο είναι μια λαϊκή τραγωδία, εμπνευσμένη από τον εμφύλιο αλληλοσπαραγμό που ξέσπασε μετά από την εθνική εποποιία κατά του φασισμού. Περιλαμβάνει οκτώ ανυπέρβλητα λαϊκά τραγούδια, σε μουσική και στίχους του συνθέτη (πλην ενός, τους στίχους του οποίου έγραψε ο Κώστας Βίρβος). Διαπνεόμενο από μια συγκίνηση αρχετυπική, σχεδόν θρησκευτική, είναι ένας ύμνος στην ανθρώπινη αξιοπρέπεια και στη συλλογική ανάγκη για μνήμη. Ταυτόχρονα, αποτελεί ένα γενναίο κάλεσμα σε εθνική ομοψυχία, σκύβοντας με συγκλονιστική ωριμότητα πάνω στις πληγές του Εμφυλίου, οι οποίες, την εποχή που γράφτηκε, ήταν ακόμα ανοιχτές.
Για τη νέα αυτή παραγωγή, ο Μίκης Θεοδωράκης δημιούργησε μια εντελώς καινούρια εκδοχή, επιχειρώντας μια συνομιλία με το παρόν και προσθέτοντας μια ολόκληρη πράξη. Η πρώτη πράξη ασχολείται με τη σκοτεινή περίοδο, πριν και μετά τα Δεκεμβριανά, και ο συνθέτης ενσωματώνει τα πρώτα τραγούδια από τα «Λυρικά», σε στίχους του Τάσου Λειβαδίτη.

Φόρος τιμής στον δημιουργό του

Ο σκηνοθέτης Θανάσης Παπαγεωργίου, το 1999, έδωσε για πρώτη φορά τη δική του εκδοχή στο μεγαλειώδες αυτό έργο. Σήμερα, επιστρέφει σε αυτό, για να τιμήσει τον δημιουργό του, διατηρώντας το κατανυκτικό αίσθημα που διατρέχει το έργο και προεκτείνοντας την προβληματική του στο τώρα, με στόχο να αναδείξει την επικαιρότητα του έργου σε μια εποχή αναδυόμενης πόλωσης, που έχει επιτακτική ανάγκη – όσο καμία άλλη στο πρόσφατο παρελθόν – την εθνική ενότητα.

«Μακάρι», δηλώνει ο σκηνοθέτης «με τη δουλειά, που θα κάνω στο έργο του, να αποσβεστεί ένα μικρό έστω μέρος του χρέους, που νιώθω απέναντί του. Το “Τραγούδι του νεκρού αδελφού” δεν τραγουδιέται από εκείνους, που αδιαφορούν για το τραγικό παρελθόν της χώρας, δεν τραγουδιέται από εκείνους που έχασαν τη μνήμη τους, γυρίζοντας την πλάτη στον εφιάλτη που έζησε η πατρίδα. Τραγουδιέται μόνο από εκείνους, που εύχονται να μην υπάρξει άλλος αλληλοσπαραγμός».

«Μοναδικός δρόμος η αληθινή ενότητα». Η προσέγγιση του Θανάση Παπαγεωργίου δικαιώνει τη σκέψη του ίδιου του Μίκη Θεοδωράκη. Γραμμένα στις αρχές της δεκαετίας του ΄60, με αφορμή την πρώτη παρουσίαση του έργου, τα λόγια του συνθέτη ηχούν σήμερα απολύτως επίκαιρα: «Σε στιγμές τόσο κρίσιμες για το έθνος και τον λαό, πιστεύω πως ο ζωντανός καλλιτέχνης πρέπει να καταπιάνεται με έργα και με ενέργειες, που θα βοηθήσουν άμεσα, για να λυθεί η κρίση, για να βρεθεί διέξοδος. Πιστεύω πως ο μοναδικός δρόμος, για να κερδίσουμε τη μάχη μπροστά στην ιστορία και στον πολιτισμό, είναι, αυτή τη στιγμή, η αληθινή ενότητα. Όχι ενότητα συμβατική, σκόπιμη, ενότητα τακτική, αλλά ενότητα ουσιαστική όλων των Ελλήνων».

Ταυτότητα παράστασης

Σκηνοθεσία: Θανάσης Παπαγεωργίου, σκηνικό: Γιώργος Πάτσας, κοστούμια: Λέα Κούση, χορογραφίες: Αποστολία Παπαδαμάκη, ενορχηστρώσεις: Γιάννης Μπελώνης, μουσική διδασκαλία χορωδίας: Νένη Ζάππα, βοηθός σκηνοθέτη: Γιάννης Αναστασάκης, παραγωγή: Μιχάλης Αδάμ. Πρωταγωνιστούν: Λήδα Πρωτοψάλτη, Κώστας Αρζόγλου, Νίκος Αρβανίτης, Χρήστος Πλαΐνης, Σπύρος Περδίου, Χρήστος Κάλοου, Νίκη Χαντζίδου, Ευδοκία Σουβατζή, Ηλίας Κατέβας, Εύα Καμινάρη, Στέλλα Γκίκα, Κώστας Βελέντζας, Μαριαλένα Ροζάκη. Τραγουδιστές λυρικών (αλφαβητικά): Καλλιόπη Βέττα, Κώστας Θωμαΐδης, Μπέττυ Χαρλαύτη, τραγουδιστής: Κώστας Μακεδόνας. Παίζουν (αλφαβητικά): Γιώργος Γιαννίμπας, Μυρτώ Θεοδωράκη, Μαριάννα Λαγουρού, Παναγιώτα Μανώλη, Ζαχαρούλα Οικονόμου, Βάσω Ορκοπούλου, Βαγγέλης Πιτσιλός, Ιωάννα Παυλίδου, Χριστίνα Πλατανιώτη, Βαγγέλης Σαλεύρης, Ελευθερία Στεργίδου, Θοδωρής Τούμπανος, Κοραλία Τσόγκα, Κωνσταντίνος Φάμης.

Χορευτές: Ειρήνη Κυρμιζάκη, Θανάσης Ζερβόπουλος, Αχιλλέας Χαρίσκος. Λαϊκή Ορχήστρα «Μίκης Θεοδωράκης»: Γιάννης Μπελώνης: πιάνο, Θανάσης Βασιλάς: μπουζούκι, Γιάννης Ματσούκας: μπουζούκι, Ξενοφών Συμβουλίδης: όμποε, φλογέρες, μπαγλαμάς, Βαγγέλης Κονταράτος: κιθάρα, Αρτέμης Σαμαράς: βιόλα, Λευτέρης Γρίβας: ακορντεόν, Σταύρος Καβαλλιεράτος: μπάσο, Nίκος Σκομόπουλος: ντραμς, Στέφανος Θεοδωράκης-Παπαγγελίδης: κρουστά.

Πληροφορίες

Θέατρο Badminton: Άλσος Στρατού – Γουδή, τηλ:. 210 8840600. Ημέρες και ώρες παραστάσεων: 18, 19, 20, 21, 23, 26, 27 και 28 Μαρτίου: 20:30, 22, 25 και 29 Μαρτίου: 19:30. Διάρκεια παράστασης:  2 ώρες και 45 λεπτά. Τιμές εισιτηρίων: Α΄ ζώνη: 32 ευρώ, Β΄ ζώνη: 24 ευρώ, Γ΄ ζώνη: 18 ευρώ, Δ΄ ζώνη: 12 ευρώ και 8 ευρώ (σπουδαστικό – ανέργων). Προπώληση: καταστήματα: Public, Παπασωτηρίου, Seven Spots, Ιανός, Reload, Media Markt, τηλεφωνικά: 210 8840600, ηλεκτρονικά: abcd.gr και viva.gr.

Πηγή: naftemporiki.gr