Δράση για μια Άλλη Πόλη: Κομποστοποίηση ΤΟΠΙΚΑ ή ΚΕΝΤΡΙΚΑ;

Κριτική στο ζήτημα της διαχείρισης των απορριμμάτων στον Δήμο Βριλησσίων ασκεί ο κ. Λάμπης Λαζάνης, εκ μέρους της Κίνησης Δημοτών «Δράση για μια Άλλη Πόλη». Αφορμή της παρέμβασής του είναι η διοργάνωση της ημερίδας «Το καλό σκουπίδι», από τον Δήμο, σε συνεργασία με τον Ενιαίο Διαβαθμιδικό Σύνδεσμο Νομού Αττικής (ΕΔΣΝΑ) και την Περιφέρεια Αττικης.

Ο κ. Λαζάνης μιλά για «αιφνιδιασμό» από πλευράς δημοτικής Αρχής στο συγκεκριμένο θέμα, ενώ αντιπαραβάλει την πολιτική που ακολουθεί η δημοτική Αρχή με αυτή της Συνοικιακής Κομποστοποίησης που προτάσσει η δημοτικό κίνηση.

Ακολουθεί το άρθρο του κ. Λαζάνη.

Αιφνιδιαστήκαμε όταν πληροφορηθήκαμε ότι τα σκουπίδια «έχουμε» την τιμητική μας: Στις 28 Ιουνίου ο Δήμος Βριλησσίων διοργανώνει, από κοινού με τον ΕΔΣΝΑ και την Περιφέρεια, ημερίδα στο ΤΥΠΕΤ για «Το καλό σκουπίδι» ή αλλιώς για τη διαλογή στην πηγή και την κομποστοποίηση, με «δωρεάν παρακολούθηση κατόπιν υποχρεωτικής εγγραφής»(!)

Συμμεριζόμαστε τη φιλοδοξία της δημοτικής Αρχής να εμφανιστεί πρωτοπόρος μεταξύ των Δήμων της Περιφέρειας στα συγκεκριμένα ζητήματα. Αυτό, εξάλλου, αποτελεί κοινή μας φιλοδοξία, αρκεί πρώτα να συνεννοηθούμε τι συνιστά «πρωτοπορία» στον παρόντα χρόνο, γιατί συχνότατα, στη βαβούρα ηχηρών επικλήσεων, φωλιάζει εκσυγχρονισμένη οπισθοδρόμηση.

Έτσι, ενώ η δική μας επιλογή για τη Συνοικιακή Κομποστοποίηση είναι κατατεθειμένη και δίνει έμπρακτα τεκμηριωμένη απάντηση στο ερώτημα του τι θα έπρεπε να γίνει, η δημοτική Αρχή ούτε καν θέλει να ενημερωθεί, πόσο μάλλον να συζητήσει γι’ αυτήν. Ούτε η Δράση, ούτε όσοι ασχολήθηκαν στα Βριλήσσια με τη Συνοικιακή Κομποστοποίηση κλήθηκαν να εκθέσουν τους προβληματισμούς τους στην ημερίδα του Δήμου, ούτε καν πρόσκληση συμμετοχής δεν λάβαμε!

Ακόμη μεγαλύτερο αιφνιδιασμό κι αμηχανία είχαμε νιώσει πέρσι, όταν ο Δήμος τοποθέτησε σε μια γειτονιά (στην 1η Π.Ε.) τους γνωστούς καφέ κάδους (για τα στερεά βιοαπόβλητα, δηλαδή τα προοριζόμενα για κομποστοποίηση). Σήμερα, το δίκτυο των κάδων αυτών καλύπτει σχεδόν όλη την έκταση του Δήμου και η αποπεράτωση του έργου επισημοποιείται με την προγραμματισμένη ημερίδα.

Τα επισημαίνουμε αυτά διότι, σε επίπεδο καθημερινότητας, είναι ανησυχητικοί οι απανωτοί αιφνιδιασμοί, καθώς δεν πρόκειται για σεισμούς, πραξικοπήματα ή πράξεις τρομοκρατίας, που από τη φύση τους επέρχονται αιφνίδια, αλλά για πράξεις της δημοτικής Αρχής. Πιο εντοπισμένα, μας πλήττουν έξω από την αυλόπορτα της πολυκατοικίας, στον δρόμο ή την πλατεία, που είναι κοινόχρηστοι χώροι του Δήμου πρώτα και δευτερευόντως της Περιφέρειας ή του Ελληνικού Κράτους.

Δεύτερον, όλα αυτά αφορούν ένα θέμα, τα «σκουπίδια» και ειδικότερα τη Συνοικιακή Κομποστοποίηση, με την οποία έχουμε έμπρακτα ασχοληθεί, χειρωνακτικά εργασθεί, και για την οποία έχουμε αρθρογραφήσει, καταθέσει δημόσια πρόταση κι αναφερθεί στο Δημοτικό Συμβούλιο. Περιμέναμε επομένως να δούμε ή καλύτερα να κληθούμε κατά τον σχεδιασμό μιας εφαρμογής, η οποία πιθανά να μην ήταν όπως ακριβώς θα την επιθυμούσαμε, αλλά τουλάχιστον όπως προβλέπεται από το ομόφωνα εγκεκριμένο από το Δ.Σ. Τοπικό Σχέδιο Διαχείρισης Αποβλήτων (ΤΣΔΑ).

Τι προβλέπει το τοπικό σχέδιο διαχείρισης;

Την πιλοτική εφαρμογή της Συνοικιακής Κομποστοποίησης η οποία, να το επισημάνουμε, αφορά ΚΑΙ τα «ζυμώσιμα», όπως άλλωστε αφορούν και την οικιακή. Τι άλλο προβλέπει; Πολλά και διάφορα, αλλά ο κύριος και εξαιρετικά ενδιαφέρων νεωτερισμός συνίσταται στο ότι ΕΙΝΑΙ (σύμφωνα με τον τίτλο αλλά και τη φιλοσοφία και τις επί μέρους επιδιώξεις του, όπως αναγράφονται στο μέρος «4- Η επόμενη μέρα») ΤΟΠΙΚΟ σχέδιο ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗΣ. Τι σημαίνει αυτό; Σημαίνει ότι τα κλαδέματα και τα ζυμώσιμα παραμένουν ΕΝΤΟΣ του Δήμου για να τα ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΤΟΥΜΕ! Αλλιώς, χωρίς πρώτη ύλη, ΟΙ ΔΗΜΟΤΕΣ ΜΕΝΟΥΜΕ ΜΕ ΤΑ ΧΕΡΙΑ ΑΔΕΙΑ, κι έτσι η Συνοικιακή Κομποστοποίηση, οι επαναχρήσεις, οι ανακυκλώσεις και σύσσωμη εν τόπῳ εκδίπλωση της διαχείρισης στερούνται αντικειμένου, απλά πάνε περίπατο!

Αυτό ακριβώς εννοούσαμε ότι στην ημερίδα τα σκουπίδια ΕΧΟΥΜΕ την τιμητική μας. Ομιλητές εκ των διοργανωτών, θα εξηγήσουν στους προσκεκλημένους τους πόσο οικολογικά, επιστημονικά και νοικοκυρεμένα θα κομποστοποιήσουν κεντρικά, στη ναυαρχίδα του ΕΜΑΚ, τις προσπάθειες και τα όνειρά μας. Όνειρα και προσπάθειες τεσσάρων ετών, που οι ίδιοι προς στιγμή αναπτέρωσαν με τις οδηγίες, τις συντάξεις και τις εγκρίσεις τοπικών σχεδίων διαχείρισης αποβλήτων.

Αυτή η σχιζοφρενική κατάσταση, που αποδίδεται με τη διαπίστωση: «δεν αυτοδιοικούμαστε, ΜΑΣ ΑΥΤΟΔΙΟΙΚΟΥΝΕ!», είναι το κεντρικό πολιτικό πρόβλημα κάθε Πόλης που δεν παρακολουθεί τη ζωή των κατοίκων της, αλλά εξελίσσεται αυτόνομα και οι κάτοικοι καλούνται να προσαρμοστούν σε κάθε της ιδιοτροπία, σαν όμηροί της. Με ανεξιχνίαστο τρόπο (Το μαγικό χέρι της αγοράς;) οι καταστάσεις τραβάνε τον δρόμο τους, ενώ οι άνθρωποι στριμώχνονται στα διάκενα, όπως αυτά διαμορφώνονται από τη συνεχή ροή των πραγμάτων.

Ποια είναι η «καρδιά» της αντίθεσής μας απέναντι σ’ αυτή την πολιτική;

Δήμοι, Περιφέρειες, ΕΔΣΝΑ, συνεργαζόμενοι ιδιώτες, επιχειρήσεις, νεόκοπες επιδοτούμενες ιστοσελίδες, προγράμματα, σύμβουλοι, αξιοποιούν τα σκουπίδια που ξαφνικά έγιναν «χρυσός», με τους δημότες στον ρόλο του «χρήσιμου» ενδιάμεσου, πλην όμως αποκλεισμένους από μια διαδικασία που καταλήγει ΕΚΤΟΣ του Δήμου τους. Ακόμη κι αν αυτό ήταν σ’ ένα πρώτο στάδιο θεμιτό, ο τελικός σχεδιασμός θα έπρεπε να αποβλέπει στην αξιοποίηση των απορριμμάτων ΕΝΤΟΣ του Δήμου.

Τι απομένει λοιπόν για τους δημότες; Μια συγκεκριμένη «δέσμευση» για τα χεράκια μας, που θα κινούνται βάζοντας υποχρεωτικά σε διαφορετική σακουλίτσα τα βιο-απαδομήσιμα, σε διαφορετική τα ανακυκλώσιμα, και σε τρίτη τα υπόλοιπα.

Αυτό το «υποχρεωτικά» θα υλοποιηθεί με δύο απλούς τρόπους:

• Πρώτον, με το καλό, για όσους μαθητές, φυσιολάτρες και οικολόγους -πλην όμως αφελείς- πειστούν ότι από μόνη της η Διαλογή στην Πηγή ΑΡΚΕΙ για να σώσουν την Αττική και τον πλανήτη ή την εθνική οικονομία, δημιουργώντας νέες θέσεις απασχολούμενων στην… Περιφέρεια που είναι «δική μας», όσο είναι «δική του» και για καθέναν από τους 66 Δήμους της.
• Δεύτερον, με το στανιό, για τους υπόλοιπους αφελείς ή αμέτοχους που θα δουν, κάπως καθυστερημένα, τα δημοτικά τέλη να αυξάνονται πέραν των δυνατοτήτων τους.

Από τα σαΐνια του μάρκετινγκ προβλέπονται και οι επιβραβεύσεις (μπόνους) ανταλλάξιμες με προσφορές της τοπικής αγοράς, για να δελεαστούν οι εθισμένοι στη λογική της ανταπόδοσης, «πρόληψη» κι αυτή αλλά από την ανάποδη, για τη διόγκωση της ροής των σκουπιδιών που αδυνάτισε η καημένη λόγω κρίσης.

Οι ενέργειες αυτές της διοίκησης θα διχάσουν τους δημότες σε δύο φυλές, που αναπόδραστα θα έλθουν σε αντιπαράθεση, ο υποβόσκων σήμερα «δημοτικός εμφύλιος» θα θεριέψει και δεν θα καταλαγιάσει παρά με μια επιπλέον αστυνόμευση, αυτή των σκουπιδιών μας, με τη βοήθεια hi-tech εξοπλισμού (επιδοτούμενου από τα ΕΣΠΑ, χωρίς άλλο) όπως αισθητήρες, μετρητές, κάδοι έξυπνοι κι εξυπνότερα καδάκια νέας γενιάς, και βέβαια με τους απαραίτητους «επιθεωρητές ανακύκλωσης», τις προκηρύξεις δηλώσεων ενδιαφέροντος…

Γνώριμες καταστάσεις δηλαδή, ίδιες κι απαράλλαχτες προβεβλημένες πάνω στο νέο κερδοφόρο κοίτασμα που ενεργοποιείται χωρίς επίγνωση πώς αυτό μπορεί -τι μπορεί;- κι όπου πια δεν θα γίνεται διάκριση καλών ή κακών σκουπιδιών, αλλά καλών ή κακών νοικοκυριών με ασύλληπτο πολιτισμικό και κοινωνικό κόστος, μια πραγματική τραγωδία. Όσο για το οικονομικό κόστος, παρά την Διαλογή στην Πηγή από τους δημότες, με όλη αυτή την παρασιτική κρατικο-ιδιωτική, θεσμικά κατοχυρωμένη, αδιαφανή μεσιτεία διαφόρων ενδιαφερομένων, προθύμων, κτλ., τα δημοτικά τέλη θα παραμείνουν τα ίδια, αν δεν αυξηθούν κιόλας.

(Οριακά, ακόμη κι αν είναι δυνατό να σωθεί ο πλανήτης με αυτές τις «πολιτισμένες» μεθόδους, σίγουρα δεν θα υπάρχουμε σαν είδος για να τον χαρούμε, να τον χαρούμε σαν άνθρωποι δηλαδή, γιατί εν τω μεταξύ θά ‘χουμε χάσει την ανθρωπιά μας. Mε τη συνδρομή του Κράτους γινόμαστε αντικοινωνίες ανίκανες να κατοικήσουμε τους τόπους μας. Τα παιδιά μας που φεύγουν και οι μετανάστες που έρχονται, από τον ίδιο ξεριζωμό εκκινούν, την κρίση των τόπων. Γι’ αυτό χρέος μας είναι να αναζητήσουμε μαζί μια άλλη κοινωνία, έναν άλλο πολιτισμό, μια άλλη πόλη που, όχι θα είναι φιλική, αλλά που εμείς θα την καταστήσουμε φιλική).

Αυτό δεν σημαίνει ότι διαφωνούμε σε όλα με την δημοτική Αρχή. Επιδοκιμάζουμε το έργο αναβάθμισης του ΕΜΑΚ για να μπορεί να παράγει, σε συνεργασία με όλους τους Δήμους της Περιφέρειας και την εξοικείωση των πολιτών με τη διαλογή στην πηγή, ανώτερης ποιότητας εδαφοβελτιωτικό. Η δημιουργία διακριτών ρευμάτων προ-διαλεγμένου στην πηγή υλικού αυξάνει επίσης και το ποσοστό ανάκτησης ανακυκλώσιμων, διευκολύνοντας την αποσυμφόρηση του ΧΥΤΑ Φυλής και την αναγκαστικά σταδιακή θεραπεία ενός εκρηκτικού κοινωνικού και περιβαλλοντικού προβλήματος από συσσώρευση σκανδαλωδών επιλογών και πρακτικών δεκαετιών, με επιπτώσεις όχι μόνο περιβαλλοντικές, αλλά και στις πρακτικές και τις νοοτροπίες όλων όσων εμπλεκόμαστε στο θέμα, δηλαδή ΟΛΩΝ, διότι όλοι είμαστε παραγωγοί σκουπιδιών.

Όμως αυτός ο οσοδήποτε αναγκαίος πραγματισμός της προσαρμογής του ΕΜΑΚ σε ανάγκες επιπέδου Περιφέρειας, δηλαδή η βελτίωσή του για ανταπόκριση στις εισροές αποβλήτων προερχόμενων από κάθε Δήμο και ανά πάσα στιγμή, δεν μπορεί να συνιστά πρότυπο και ανώτατη επιδίωξη για κάθε Δήμο. Ούτε μπορεί να είναι στόχος του ΕΔΣΝΑ ή του ΕΜΑΚ να γεμίσουν μόνιμα τους 66 Δήμους της Αττικής με καφέ κάδους και να τους απομυζούν μόνιμα τα κομποστοποιήσιμά τους. Το ίδιο ισχύει και για τα ανακυκλώσιμα.

Αναφέραμε τις επιφυλάξεις μας, γιατί διαπιστώνουμε ότι ο Δήμος Βριλησσίων έχει μετατρέψει σε αποκλειστικούς στόχους του, τους στόχους του ΕΔΣΝΑ και του ΕΜΑΚ., και όχι τους στόχους του δικού του «στρατηγικού» ΤΟΠΙΚΟΥ σχεδίου ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗΣ αποβλήτων, ούτε αυτούς των δημοτών του, όπως ημών, γιατί αυτό ακριβώς κάνουμε στη Δράση: προωθούμε, εξειδικεύουμε και δημοσιοποιούμε προτάσεις ΔΗΜΟΤΩΝ που, με τα ταπεινά μας κριτήρια, ανταποκρίνονται καλύτερα στις πραγματικές ανάγκες του Δήμου.

Με αυτή την έννοια η διαφημιζόμενη σαν οικολογική πρωτοπορία του Δήμου Βριλησσίων στην πραγματικότητα είναι μια πολιτική κλοπή, μια υπεξαίρεση αυτής της μοναδικής ΕΥΚΑΙΡΙΑΣ για τους δημότες και την πόλη τους. Αυτή η πράξη συνιστά με όρους αυτοδιοίκησης πολιτικό πραξικόπημα, πλήγμα κατά των δημοτών και casus belli, χωρίς καν -πολύ φοβόμαστε- να συνειδητοποιείται.

Ας μη γελιόμαστε. Πίσω από τις γιορτούλες για το περιβάλλον, τα τιμητικά βραβεία, τις εκστρατείες ευαισθητοποίησης, τα μπόνους ανταπόδοσης μέχρι το ύστατο πειστήριο των εξοντωτικών δημοτικών τελών, η αγοραία αντίληψη της πολιτικής οδηγεί στο λογικό συμπέρασμα ότι ΤΕΛΙΚΑ, τα χεράκια μας πράγματι τα χρειάζονται, αλλά τα χρειάζονται μόνο για τη διαλογή στην πηγή, κι από εκεί και πέρα τα θέλουν να… ξεραίνονται! Με άλλα λόγια θέλουν να ΚΕΦΑΛΑΙΟΠΟΙΗΣΟΥΝ τη χειρονομία μας, ακόμη μια, και συγκεκριμένα αυτή που θα μετατρέψει τα σκουπιδάκια από κακά σε καλά, κατανέμοντάς τα κατ’ είδος σε τρεις χωριστές σακούλες αντί για μία και μετά… αυτοί ξέρουν!

Ξέρουν, πως «τα σκουπίδια είναι χρυσός!», επιλέγοντας και σ’ αυτήν ακόμη την περίπτωση αγοραίες λέξεις, αντί της χρήσης του όρου αγαθό. Τι να κάνουμε, αντιλαμβανόμαστε διαφορετικά τα πράγματα…

Και κάτι τελευταίο:

• Τι θα γίνει αν το σύστημα προσανατολιστεί στην καύση ως πιο επικερδή από την ανακύκλωση;
• Τι θα γίνει με τις ιδιωτικοποιημένες μονάδες παραγωγής της ΔΕΗ να «πιέζουν» για καύση;
• Τι θα γίνει όταν με το καλό ξεπουληθεί και το ΕΜΑΚ;