Χρέη στους Δήμους, ελλείμματα στην κοινωνία

Με αναχρηματοδοτήσεις δανείων και δεσμεύσεις των κρατικών αυτοτελών πόρων (ΚΑΠ) επιχειρεί η Αυτοδιοίηκηση να «κουμαντάρει» τα χρέη της και να… πάρει ανάσες ρευστότητας για να λειτουργήσει ακόμη και βασικές λειτουργικές δομές της.

Ο ένας μετά τον άλλον, οι Δήμοι αναζητούν τρόπους να μετακυλίσουν τα συσσωρευμένα χρέη τους στις επόμενες γενιές, μπας και εξοικονομήσουν κάποια χρήματα από το υψηλά τοκοχρεολύσια τους, έστω κι αν αυτό σημαίνει ότι θα υποχρεωθούν να δεσμεύσουν έσοδά τους για τα πολλά επόμενα χρόνια.

Οι νυν διοικήσεις των Δήμων προβάλλουν ένα ουσιαστικά ακαταμάχητο επιχείρημα για να αιτιολογήσουν την επιλογή τους. Τα δάνεια και τα χρέη είναι υψηλά και, υπό τις παρούσες ασφυκτικές οικονομικά συνθήκες, είναι αδύνατον να ανταποκριθούν σε αυτές, τουλάχιστον όχι χωρίς να «ψαλιδίσουν» σημαντικούς τομείς λειτουργίας των Δήμων τους.

Η αναξιοπιστία που πλήττει καίρια το κεντρικό πολιτικό σύστημα, μεταφέρεται αυτούσια 
και στο αυτοδιοικητικό, πολλαπλασιάζοντας τα αδιέξοδα για τον ανίκανο(;) να αντιδράσει δημότη.

Την ίδια στιγμή, οι παραταξάξεις της μειοψηφίας ζητούν μετ΄ επιτάσεως -αν και τις περισσότερες φορές το αίτημά τους «πέφτει στο κενό»- τον έλεγχο της οικονομικής διαχείρισης των προηγούμενων ετών και τον καταλογισμό ευθυνών σε όσους τυχόν δεν… σεβάστηκαν το δημοτικό χρήμα.

Τελικώς όμως, εάν θέλουμε να είμαστε ρεαλιστές, τίποτε ουσιαστικό δεν πρόκειται να προκύψει. Πέρα από αόριστες καταγγελίες για κακοδιαχείριση, αιχμές και σπόντες για ατασθαλίες και μη χρηστή διοίκηση, ελάχιστες ήταν και είναι οι περιπτώσεις αιρετών που όντως κλήθηκαν να απολογηθούν και τιμωρήθηκαν για τις οικονομικές επιλογές τους, οι οποίες καταχρέωσαν τους Δήμους που διοικούσαν.

Άραγε, να αποτελεί κι αυτό μία… άλλη ερμηνεία της φράσης που ακούγεται συχνά ότι «ο Δήμος έχει συνέχεια»; Μάλλον ναι, εάν λάβουμε υπόψη ότι αυτοί που τελικώς καλούνται «να πληρώσουν το μάρμαρο», οι δημότες, μένουν για άλλη μια φορά απέξω από τις όποιες αποφάσεις δεσμεύουν το οικονομικό μέλλον αυτών και των παιδιών τους και σε τοπικό επίπεδο.

Έτσι, ο δημότης που θα πληρώσει τα… σπασμένα, άμεσα (μέσω της αύξησης δημοτικών φόρων, της επιβάρυνσης των παρεχόμενων υπηρεσιών κ.λπ.) και έμμεσα (μέσω του περιορισμού δομών που εξυπηρετούσαν την καθημερινότητά του κ.λπ.), τελικώς δεν θα μάθει ποτέ το «τις πταίει». Όπως ακριβώς συμβαίνει και στην κεντρική πολιτική σκηνή, θα συνεχίσει να ακούει κατά καιρούς για «εγκληματικές» οικονομικές πολιτικές, θα εξακολουθήσει να «βομβαρδίζεται» από νούμερα και ποσοστά που κάθε πλευρά ερμηνεύει με τον δικό της τρόπο, χωρίς ο ίδιος να μπορεί να τα διασταυρώσει και τα μόνα πραγματικά στοιχεία που θα μαθαίνει από πρώτο χέρι θα είναι όσα θα του στερούν ένα ακόμη μέρος του «εξαφανισμένου» πλέον εισοδήματός του.

Στο πλαίσιο αυτό, η αναξιοπιστία που πλήττει καίρια το κεντρικό πολιτικό σύστημα, μεταφέρεται αυτούσια και στο αυτοδιοικητικό, πολλαπλασιάζοντας τα αδιέξοδα για τον ανίκανο(;) να αντιδράσει δημότη. Ο τελευταίος, έχοντας «χορτάσει» από λόγια και υποσχέσεις για τη δήθεν συμμετοχή του στη λήψη αποφάσεων, για το ότι η γνώμη του θα λαμβάνεται υπόψη όχι μόνο στις εκλογές, αλλά και κατά τη διάρκεια άσκησης της δημοτικής διοίκησης, τελικώς διαπιστώνει ότι παραμένει θλιβερός «κομπάρσος» σε ένα θέατρο που δεν λέει να ρίξει αυλαία…

Βέβαια, για να είμαστε δίκαιοι, έχει κι αυτός τις ευθύνες του. Στην καλύτερη περίπτωση, έμεινε κλεισμένος στο καβούκι του, αφήνοντας κάθε φορά τους άλλους -τους «γραφικούς»- να «βγάζουν το φίδι από την τρύπα». Στη χειρότερη περίπτωση, διέφθειρε ο ίδιος τους τοπικούς του άρχοντες, ζητώντας να ικανοποιηθεί όχι το συλλογικό, αλλά το ατομικό του συμφέρον.

Και φθάσαμε πλέον στο τραγικό αδιέξοδο -ή να γράψουμε, σωστότερα, φαύλο κύκλο;- του σήμερα. Φθάσαμε να μην ξέρουμε εν τέλει ποιος διαφθείρει ποιον, ο δημότης τον αιρετό ή ο αιρετός τον δημότη. Και το κρισιμότερο ερώτημα: ποιος πρέπει να αλλάξει πρώτος για να σπάσει αυτός ο φαύλος κύκλος και να βγούμε επιτέλους σε ένα πιο υγιές και πραγματικά αναπτυξιακό μονοπάτι;

Ε, ίσως αυτό το τελευταίο ερώτημα να είναι πιο εύκολο να απαντηθεί. Οι φωτεινές ηγεσίες είναι αυτές που δημιουργούν τα οράματα, καλλιεργούν τις συνθήκες και παρακινούν εμάς, τις ευρύτερες κοινωνικές μάζες, σε δράση. Θα ήταν αφελές να περιμένουμε ότι ξαφνικά, ένα πρωί, όλοις εμείς, οι εκατοντάδες χιλιάδες δημότες-πολίτες, θα ξυπνήσουμε με το ίδιο όραμα και την ίδια διάθεση για ανατροπές κι αλλαγές.

Ο καθένας από εμάς, έχοντας τα δικά του συμφέροντα κι ανάγκες, σκέφτεται συνήθως κοντόφθαλμα. Μόνο από πάνω μπορεί να προέλθει το νέο «αφήγημα» που θα προσελκύσει, συσπειρώσει και -κυρίως- κινητοποιήσει τους πολίτες προς την κατεύθυνση ριζοσπαστικών αλλαγών, που θα φέρουν στο προσκήνιο την υπεράσπιση των συλλογικών αγαθών.

Δηλαδή, του μόνου ασφαλούς δρόμου για να εξασφαλιστεί η ύπαρξη και του ατομικού συμφέροντος του καθενός μας…