Η ώρα της αλήθειας για δανειστές και δανειζόμενους

Ενώ το «μαρτύριο της σταγόνας» καλά κρατεί για την πλειονότητα της κοινωνίας μας, συνεχίζονται οι διαπραγματεύσεις στα διεθνή φόρα για το τι μέλλει γενέσθαι με το ελληνικό πρόβλημα. Επικοινωνίες, ηλεκτρονικά μηνύματα, συναντήσεις, παρεμβάσεις και σχόλια έχουν δημιουργήσει ένα απίστευτα ασφυκτικό και εξοντωτικό ψυχολογικό πλαίσιο, όπου πλέον οι περισσότεροι ευχόμαστε να δοθεί μία λύση, όποια κι αν είναι αυτή, για να ξέρουμε τουλάχιστον πού βρισκόμαστε.

Μήπως, όμως, τελικώς αυτός είναι ο στόχος; Μήπως όλα γίνονται για να εξαντληθούν και τα όποια τελευταία αποθέματα αντοχών (οικονομικών και ψυχικών) μας απομένουν ακόμη και να δεχθούμε οποιασδήποτε μορφής λύση; Αν και η στήλη αντιπαθεί τα σενάρια συνωμοσιολογίας, δεν μπορεί να αποφύγει τον πειρασμό να κάνει «δεύτερες» και «τρίτες» σκέψεις.

Από την παρούσα κρίση είτε και οι δύο «συνέταιροι» θα βγουν λιγότεροι χαμένοι, 
είτε ολότελα χαμένοι, τουλάχιστον σε μεσοπρόθεσμο ορίζοντα. Ας επιλέξουν τι προτιμούν…

Αυτό το «παιχνιδάκι» των διαπραγματεύσεων κράτησε αρκετά και κυρίως τελειώνει πάντα με το να προσθέτονται νέα βάρη στις ίδιες και τις ίδιες πλάτες. Κάτι που δεν μπορεί, σχεδόν νομοτελειακά, να συνεχιστεί επί μακρόν…

Η ώρα της αλήθειας για δανειστές και δανειζόμενους μάλλον ήρθε. Στη φάση που έχουν οδηγηθεί οι εξελίξεις, η ειλικρίνεια και από τις δύο πλευρές είναι ο μοναδικός τρόπος για να αποφευχθούν τα χειρότερα.

Οι δανειστές θα πρέπει να σταματήσουν πια «να σφίγγουν τη θηλιά γύρω από τον λαιμό» της ελληνικής οικονομίας πρωτίστως και της ελληνικής κυβέρνησης δευτερευόντως, γιατί «φλερτάρουν» σε επικίνδυνο βαθμό με το «ατύχημα». Και όσο και να προσπαθούν να πείσουν εαυτούς κι αλλήλους ότι είναι έτοιμοι να διαχειριστούν ένα πιθανό Grexit, γνωρίζουν καλύτερα από τον καθένα ότι, στο παγκοσμιοποιημένο περιβάλλον που λειτουργούμε, οι οικονομίες είναι τόσο «σφιχταγκαλιασμένες» μεταξύ τους και η μετάδοση των κρίσεων τόσο ακαριαία, που καμία «άσκηση επί χάρτου» δεν μπορεί να σου εξασφαλίσει τον τρόπο που θα «διαβάσουν» οι αγορές την πιθανή έξοδο μίας από τις χώρες του λεγόμενου «σκληρού πυρήνα» της Ευρωπαϊκής Ένωσης.

Από την άλλη, και οι δανειζόμενοι θα πρέπει να κατανοήσουν ότι το παιχνίδι των καθυστερήσεων μόνο καλό δεν κάνει στο εσωτερικό της χώρας. Ένας στρατηγός, στη διάρκεια του αμερικανικού εμφυλίου, δήλωσε ότι αναγκάστηκε να κάνει επίθεση, γιατί οι δυνάμεις που διέθετε δεν του επέτρεπαν να κρατήσει άμυνα. Κάπως έτσι είναι και η ελληνική κυβέρνηση. Έχασε πολύτιμο χρόνο, με αποτέλεσμα “να βρεθεί στα σχοινιά” και πλέον να τελειώνουν τα όποια «πυρομαχικά» διέθετε.

Τώρα, θα πρέπει να καταλήξει σε μία -αναγκαστικά επώδυνη- συμφωνία, η οποία αναμφίβολα θα απέχει πολύ από τα όσα προεκλογικώς -και ανοήτως- υπόσχονταν κάποια στελέχη της, αλλά που θα ανταποκρίνεται στα σημερινά ασφυκτικά χρονικά πλαίσια. Εφόσον κάνει τη συμφωνία και ξεμπλοκάρει τη χρηματοδότηση, θα αποκτήσει τον χρόνο για να πραγματοποιήσει -εφόσον πράγματι το επιθυμεί- εκείνες τις ριζοσπαστικές εσωτερικές αλλαγές που θα ελαφρύνουν κάπως τις συνέπειες για τους μη έχοντες και κατέχοντες (π.χ. αδυσώπητο και συστηματικό κυνήγι των φοροφυγάδων, ριζική αναδιάρθρωση του δημόσιου τομέα, με αυστηρή αξιολόγηση προσόντων και παραγωγικότητας, εφαρμογή αποτελεσματικών προγραμμάτων αντιμετώπισης της ανεργίας, στήριξη της μικρής και μεσαίας επιχειρηματικότητας κ.ά.).

Και το κυριότερο, δεν θα προσπαθήσει να παρουσιάσει την όποια συμφωνία με τους εταίρους ως διαπραγματευτική νίκη. Ως λαός έχουμε ανεχθεί πολλά και μάλλον θα χρειαστεί να ανεχθούμε κι άλλα. Η κοροϊδία ας λείπει. Το μεγαλύτερο σφάλμα δεν είναι να κάνεις λάθη, αλλά να αρνείσαι να τα αποδεχθείς. Η κυβέρνηση οφείλει ευθαρσώς να παραδεχθεί ότι υπήρξε περισσότερο αισιόδοξη σε διαπραγματευτικό επίπεδο απ’ ό,τι επέτρεπαν οι συνθήκες, ότι πολέμησε για το καλύτερο, αλλά σίγουρα το αποτέλεσμα βρίσκεται μακριά από τις αρχικές προθέσεις της.

Θα έχει πολιτικό κόστος μία τέτοια ομολογία; Σαφώς και θα έχει. Αλλά εκτιμούμε ότι θα είναι σαφώς μικρότερο από το πολιτικό κόστος που θα επωμιστεί η κυβέρνηση εάν επιχειρήσει να παρουσιάσει τη νέα επώδυνη συμφωνία ως διαπραγματευτική νίκη. Σε αυτή την περίπτωση θα καταφέρει απλώς να προκαλέσει τον γέλωτα στους δανειστές της και την οργή όσων θα κληθούν να πληρώσουν τα… επινίκια.

Εδώ που φθάσαμε δεν υπάρχει εύκολη έξοδος. Οι από μηχανής Θεοί εξήντλησαν τα τεχνάσματά τους και δεν μπορούν να μας φέρουν την άμεση λύτρωση. Οι μπλόφες και οι λεονταρισμοί, από εδώ και στο εξής, από όποια πλευρά κι αν εκδηλώνονται, μεγαλώνουν τις πιθανότητες να συμβεί το απευκταίο. Αν και οι δύο πλευρές «στυλώσουν τα πόδια τους», θα βρεθούν απέναντι σε εξελίξεις που ίσως ούτε να τις φαντάζονται.

Από την παρούσα κρίση είτε και οι δύο «συνέταιροι» θα βγουν λιγότεροι χαμένοι, είτε ολότελα χαμένοι, τουλάχιστον σε μεσοπρόθεσμο ορίζοντα. Ας επιλέξουν τι προτιμούν…