Τσουνάμι που έγραψαν ιστορία…

Συμπληρώθηκαν πριν από λίγες ημέρες δέκα χρόνια από το καταστροφικό τσουνάμι που σάρωσε τον Ινδικό ωκεανό προκαλώντας τον θάνατο περισσότερων από 226.000 ατόμων και τεράστιες καταστροφές σε 14 χώρες. Αυτό το γιγαντιαίο θαλάσσιο σεισμικό κύμα αποτέλεσε μία από τις χειρότερες φυσικές καταστροφές στην πιο πρόσφατη ιστορία του πλανήτη. Για τον λόγο αυτόν έγιναν και εξακολουθούν να γίνονται διάφορα αφιερώματα και νέες αναλύσεις για ό,τι συνέβη.

Το τσουνάμι του 2004 δεν ήταν ωστόσο το μόνο άκρως καταστροφικό τσουνάμι που βίωσε η Γη, αφού η επιστημονική έρευνα αποκαλύπτει πολλά παρόμοια γεγονότα που έχουν συμβεί στο κοντινότερο αλλά και στο πιο μακρινό παρελθόν. Εχει διατυπωθεί, π.χ., η θεωρία ότι η κατάρρευση του μινωικού πολιτισμού οφείλεται σε ένα γιγάντιο τσουνάμι που δημιουργήθηκε από την έκρηξη του ηφαιστείου της Σαντορίνης. Ας δούμε όμως τις πιο πρόσφατες μελέτες που έχουν δημοσιευθεί για καταστροφικά θαλάσσια κύματα που έχουν χτυπήσει την Ευρώπη.

Το χτύπημα στη Μάλτα

Ομάδα ερευνητών με επικεφαλής τον Μάλκομ Μπρέι, του Πανεπιστημίου του Πόρτσμουθ, εντόπισε στη Μάλτα ευρήματα τα οποία υποδεικνύουν ότι το νησί χτυπήθηκε σε άγνωστο προς το παρόν χρονικό σημείο από ένα μεγάλο τσουνάμι. Οι ερευνητές εκτιμούν ότι το κύμα ήταν τόσο ισχυρό ώστε κυριολεκτικά ξερίζωσε από τον πυθμένα της θάλασσας 70 τόνους υλικών (ανάμεσά τους ογκόλιθους και κοτρόνες) και τα έριξε πάνω στο νησί. Ορισμένα από αυτά τα υλικά εντοπίστηκαν σε απόσταση 100 μέτρων από την ακτή.

Προς το παρόν οι επιστήμονες δεν έχουν στη διάθεσή τους στοιχεία που να υποδεικνύουν το πότε σημειώθηκε αυτό το τσουνάμι, αλλά πιθανολογούν ότι το συμβάν έλαβε χώρα στα τέλη του 17ου αιώνα (αν και ένα μέλος της ερευνητικής ομάδας υποδεικνύει ως πιθανό «ένοχο» έναν σεισμό που έγινε το 365 μ.Χ. στην Κρήτη και προκάλεσε μεγάλο κύμα το οποίο έφθασε στην Αίγυπτο και χτύπησε την Αλεξάνδρεια). Οι ερευνητές εκτιμούν ότι το τσουνάμι της Μάλτας έφθανε σε ύψος τα τέσσερα μέτρα και δημιουργήθηκε έπειτα από έναν μεγάλο σεισμό το επίκεντρο του οποίου ήταν είτε στη Σικελία είτε στην Ελλάδα. Το φαινόμενο είναι εξαιρετικά σπάνιο στη λεκάνη της Μεσογείου, γι΄ αυτό και κάθε σχετικό εύρημα έχει σημαντική επιστημονική αλλά και ιστορική αξία.

Η «γέφυρα» Βρετανίας – Ευρώπης

Εχει διαπιστωθεί ότι κατά την τελευταία εποχή παγετώνων στην Ευρώπη η Βρετανία δεν ήταν το νησί που γνωρίζουμε σήμερα αλλά ενωνόταν με την υπόλοιπη ήπειρο. Υπήρχε ένα μεγάλης έκτασης κομμάτι γης που έχει ονομαστεί Doggerland και το οποίο ένωνε τη Βρετανία με τις ακτές της Ολλανδίας, της Γερμανίας και της Δανίας. Μια νέα μελέτη αποκαλύπτει ότι η Doggerland αποτελεί κατά έναν τρόπο την «Ατλαντίδα» της Βρετανίας, αφού η περιοχή βυθίστηκε έπειτα από ένα τεράστιο τσουνάμι.

Ομάδα ερευνητών του Imperial College του Λονδίνου, ανάμεσα στους οποίους και ο Έλληνας επιστήμονας Αλέξανδρος Αβδής, πραγματοποίησε σειρά προσομοιώσεων για να διαπιστώσει την αιτία της εξαφάνισης της Doggerland, στην οποία έχει εξακριβωθεί ότι ζούσαν κάποιες φυλές της Μεσολιθικής περιόδου. Οι ερευνητές κατέληξαν στο συμπέρασμα ότι το «χαμένο» κομμάτι γης εξαφανίστηκε εξαιτίας μιας εκ των μεγαλύτερων κατολισθήσεων εδαφών που γνωρίζουμε.

Στις νότιες ακτές της Νορβηγίας μέσα σε μια χρονική περίοδο περίπου τριών χιλιάδων ετών σημειώθηκαν τρεις τεράστιες κατολισθήσεις που έχουν ονομαστεί κατολισθήσεις Storegga. Σύμφωνα με τους ειδικούς, οι κατολισθήσεις αυτές ξεκίνησαν υποθαλάσσια στην υφαλοκρηπίδα της Νορβηγίας και κάθε φορά καταβύθιζαν πολύ μεγάλα κομμάτια εδάφους. Υπολογίζεται ότι συνολικά και από τις τρεις κατέρρευσε μια περιοχή μήκους 290 χλμ. Σε κάθε κατολίσθηση δημιουργούνταν ένα μεγάλο τσουνάμι. Σύμφωνα με τους ερευνητές, μία από τις κατολισθήσεις αυτές σημειώθηκε πριν από 8.200 χρόνια και προκάλεσε ένα τσουνάμι ύψους 5 μέτρων το οποίο κατάπιε κυριολεκτικά την Doggerland μαζί με τις φυλές που ζούσαν εκεί.

Πηγή: tovima.gr