Η χώρα… τσικνίζει, ξεχνώντας την κρίση

Με πλήθος εθίμων ανά την Ελλάδα και κοινό παρονομαστή την άφθονη κρεατοφαγία και οινοποσία, η Τσικνοπέμπτη γιορτάζεται σε γειτονιές, χωριά, πλατείες, ακόμη και πεζοδρόμια της χώρας, σκορπώντας στην ατμόσφαιρα την απαραίτητη τσίκνα, στην οποία οφείλει και το όνομά της. Η παράδοση της Τσικνοπέμπτης έχει τις ρίζες της στην αρχαιοελληνική λατρεία του Διονύσου, θεού της ευφορίας και της γονιμότητας. Στο μέσον ακριβώς των τριών εβδομάδων του Καρναβαλιού, ξεκινούν ουσιαστικά οι εκδηλώσεις της Αποκριάς, που κορυφώνονται με τα Κούλουμα την Καθαρά Δευτέρα.

Η δεύτερη εβδομάδα λέγεται Κρεατινή ή Ολόκριγια, ενώ συχνά ονομάζεται και «άρτσι βούρτσι», δηλαδή άνω-κάτω, καθώς κορυφώνεται η κρεατοφαγία πριν από την εβδομάδα της Τυροφάγου, οπότε καταναλώνονται κυρίως τυροκομικά προϊόντα. Στο μέσο αυτής της εβδομάδας, ημέρα Πέμπτη δηλαδή, σε όλη τη χώρα ψήνεται από το πρωί κρέας στα κάρβουνα, που μοιράζεται σε μεγάλες πιατέλες, για να μυρίσει όλη η γειτονιά. Συνεστιάσεις, οικογενειακές συγκεντρώσεις, κεράσματα και μασκαράδες δίνουν τον εορταστικό τόνο της ημέρας, που δεν έχει χάσει την αίγλη της ούτε μέσα στην κρίση.

Στον Δήμο Αθηναίων

Η περιοχή της Πλάκας εφέτος ανήμερα Τσικνοπέμπτη, 12 Φεβρουαρίου 2015, θα ζωντανέψει όπως παλιά. Στους κεντρικούς της δρόμους θα ξεφαντώσουν όλοι σε ένα μεγάλο αποκριάτικο πάρτι που διοργανώνει από το μεσημέρι ο Δήμος Αθηναίων. Οι εκδηλώσεις θα ξεκινήσουν στις 12.00 από την πλατεία Κοτζιά, με την αποκριάτικη διαδρομή της Φιλαρμονικής του Δήμου Αθηναίων προς το Μοναστηράκι, ενώ συγχρόνως θα ξεκινήσει από την Πλάκα (Μοναστηράκι – Θησείο) το μουσικό σχήμα Λευτέρης Γρηγορίου & Global Daoulia που θα ξεσηκώσει τον κόσμο με παραδοσιακά μουσικά όργανα.

Τη σκυτάλη θα πάρει στις 19.00 η Χορωδία του Δήμου σε λάτιν ρυθμούς, στον σταθμό μετρό Μοναστηρακίου, και θα ακολουθήσουν στις 21.00 καρναβαλιστές από τις Μορφές Έκφρασης με μουσικά όργανα, χορό και αποκριάτικα τραγούδια που θα παρελάσουν στο ιστορικό κέντρο της πόλης (μετρό Ακρόπολη – Μοναστηράκι).

Μελωδίες στο Μουσείο της Ακρόπολης

Μια ξεχωριστή βραδιά Τσικνοπέμπτης θα έχουν την ευκαιρία να απολαύσουν οι Αθηναίοι στο Μουσείο της Ακρόπολης, με καλό φαγητό και τζαζ μουσική. Το εστιατόριο του Μουσείου θα παραμείνει ανοιχτό από τις 20.00 ως τα μεσάνυχτα, για να υποδεχθεί τους επισκέπτες με πλούσιο μπουφέ, λαχταριστά ορεκτικά, φρέσκες σαλάτες, ποικιλίες κρεατικών και σπιτικών γλυκών.

Τη βραδιά θα συνοδεύσει μελωδικά το διεθνούς φήμης μουσικό σύνολο Dimitri Vassilakis Jazz Trio, του βραβευμένου σαξοφωνίστα, τραγουδιστή, συνθέτη και εκπαιδευτικού Δημήτρη Βασιλάκη. Για τηλεφωνικές κρατήσεις οι ενδιαφερόμενοι μπορούν να επικοινωνήσουν με το τηλέφωνο 210 9000915, κατά τις ημέρες και ώρες λειτουργίας του Μουσείου.

Μεζέδες, μουσική και αλληλεγγύη στο Χαλάνδρι

Μια μεγάλη γιορτή για όλους τους πολίτες του Χαλανδρίου με μεζέδες, μουσική και πολύ κέφι διοργανώνουν οι Κοινωνικές Δομές του Δήμου στην κεντρική πλατεία Χαλανδρίου από τις 11.00 ως τις 16.00. Προσκεκλημένοι στο παραδοσιακό τσίκνισμα είναι φυσικά όλοι οι κάτοικοι με τα παιδιά τους, οι οποίοι μπορούν να προσφέρουν φρέσκα και μακράς διαρκείας τρόφιμα για τους ωφελούμενους του Κοινωνικού Παντοπωλείου και της Δομής Παροχής Συσσιτίων. Τον αποκριάτικο ρυθμό θα δίνει η Φιλαρμονική του Δήμου Χαλανδρίου, καθώς και το Λύκειο Ελληνίδων που θα παρουσιάσει μουσικοχορευτική παράσταση με παραδοσιακούς χορούς.

Ποδηλατικό Καρναβάλι Θεσσαλονίκης

Με θέμα «Η Λερναία Ύδρα των θεσμών της κρίσης», το εφετινό Ποδηλατικό Καρναβάλι θα βγει για έκτη συνεχή Τσικνοπέμπτη στους δρόμους της Θεσσαλονίκης, για να «παντρέψει» την παράδοση του Καρναβαλιού με την αναβίωση της παράδοσης του ποδηλάτου στη χώρα μας. Οπως ακριβώς η Αποκριά σημαίνει αποχή από το κρέας, έτσι και το Ποδηλατικό Καρναβάλι προτείνει συμβολικά την αποχή από την κουλτούρα του αυτοκινήτου.

Νοσοκόμοι και Γιατρίνες «Πόσο πάει το Φακελάκι;», Παπάδες «Κρίση Ελέησον», Μαθητές και Μαθήτριες «σε Απόγνωση» και Αστυνομικοί «με μακριά κλομπ», καθώς και ο Βασιλιάς Καρνάβαλος, μια Λερναία Ύδρα με πέντε κεφάλια, σύμβολο της δυσλειτουργίας των θεσμών μέσα στην κρίση, θα δώσουν το καρναβαλικό «παρών». Η Λερναία Ύδρα συμπληρώνεται από το «αγύριστο» κεφάλι του αθεράπευτου αυτοκινητιστή, που πιστεύει στην παντοκρατορία του αυτοκινήτου και τρομοκρατεί ποδηλάτες και πεζούς προκαλώντας τροχαία ατυχήματα.

Το 6ο Ποδηλατικό Καρναβάλι θα ξεκινήσει από την πλατεία Χρηματιστηρίου στις 19.00, με τη μεγάλη παρέλαση μεταμφιεσμένων ποδηλατιστών, την οποία θα ακολουθήσει ξέφρενο γλέντι για όλη την πόλη, με ζωντανή μουσική, dj set, προβολές, γαϊτανάκι, ξυλοπόδαρους, άφθονο κρασί, φαγητό και άλλες εκπλήξεις, ενώ θα γίνει και η παραδοσιακή καύση του Βασιλιά Καρνάβαλου.

Ο γάμος της κουλουρούς

Παραδοσιακά τοπικά δρώμενα αναβιώνουν κάθε Τσικνοπέμπτη στην Πάτρα, την πρωτεύουσα του Καρνάβαλου. «Ο γάμος της Γιαννούλας της κουλουρούς» είναι από τα πιο γνωστά λαϊκά έθιμα της ημέρας, ενώ από το μεσημέρι οι Πατρινοί ψήνουν στα πεζοδρόμια σε αυτοσχέδιες ψησταριές και κάνουν υπαίθρια γλέντια «τσικνίζοντας» όλη την πόλη. Εφέτος, στις 12 το μεσημέρι στην πλατεία Νόρμαν έχει προγραμματιστεί λαϊκό και ρεμπέτικο γλέντι με την ορχήστρα Η Τετράς του Πατρέα.

Επίκεντρο των απογευματινών εκδηλώσεων θα είναι η Άνω Πόλη, ωστόσο αυτές θα επεκταθούν και στην Κάτω Πόλη, ως τον Μόλο της Αγίου Νικολάου, δίνοντας χρώμα και στο ιστορικό κέντρο. Κυρίαρχο δρώμενο θα είναι φυσικά «Ο γάμος της Γιαννούλας της κουλουρούς», η οποία ήταν υπαρκτό πρόσωπο, μια φτωχή γυναίκα που έζησε την περίοδο πριν από τον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο. Εκμεταλλευόμενοι την αφέλειά της ορισμένοι συμπατριώτες της τής έταζαν πως θα την παντρέψουν με τον Αμερικανό πρόεδρο Γουίλσον. Στο πλαίσιο της φάρσας ο Γουίλσον έφθανε με πλοίο στο λιμάνι και ανέβαινε στην Άνω Πόλη για την τέλεση του γάμου. Η εύπιστη κουλουρού υποδεχόταν τον υποτιθέμενο «Ιούλσο», όπως τον έλεγε, ντυμένο πάντα με φράκο και ημίψηλο, αλλά ώσπου να αντιληφθεί την ειρωνεία, το πλήθος των συγκεντρωμένων είχε διασκεδάσει με την ψυχή του.

Η γαμήλια πομπή επαναλαμβάνεται ως δρώμενο, που θα ξεκινήσει στις 19.30 με αφετηρία την Αγία Αικατερίνη, με τη συμμετοχή νέων Πατρινών που μεταμφιεσμένοι περπατούν στους κεντρικούς δρόμους της πόλης, ενσαρκώνοντας τους ρόλους των πρωταγωνιστών και ξεσηκώνοντας τους περαστικούς. Η νύφη με τους «υπεύθυνους καλλωπισμού της» επάνω σε φορτηγό, άνδρες ντυμένοι με φουστανέλες και μαύρο σακάκι ή φράκο μεταμφιεσμένοι ως Ευρωβλάχοι και ο «κρυμμένος» γαμπρός αποτελούν τη συνοδεία της σκορπίζοντας παντού εύθυμη διάθεση.

Ο… γέρος γαμπρός φτάνει στο λιμάνι με τη δέουσα καρναβαλική επισημότητα συνοδευόμενος από φραγκοφορεμένους επίσημους και όλοι μαζί καταλήγουν στην Άνω Πόλη. Εκεί, μέσω τραγελαφικών επεισοδίων, η νύφη διώχνει τον γαμπρό και εμφανίζει το… παλικάρι, τον νέο γαμπρό. Μετά την απροσδόκητη συνάντηση η πορεία συνεχίζεται ως την πλατεία Αγίου Γεωργίου, όπου στήνεται μεγάλο γλέντι.

Νταούλια και πίπιζες για τον Βλάχικο Γάμο

Ενα από τα πιο γνωστά λαϊκά έθιμα, ο Βλάχικος Γάμος της Θήβας, ξεκινάει την Τσικνοπέμπτη, σμίγοντας προαιώνια στοιχεία της διονυσιακής λατρείας με τη σύγχρονη χριστιανική πίστη. Αποτελεί σατιρική παραλλαγή τέλεσης ποιμενικού γάμου και εμφανίστηκε ως αποκριάτικο έθιμο περί τα μέσα του 19ου αιώνα. Παραδοσιακά την Τσικνοπέμπτη «πιάνονται» τα προζύμια για τον Βλάχικο Γάμο. Οι «γερο-συμπέθεροι» συναντιούνται και αρχίζει η κουβέντα για την «προίκα» της νύφης. Αφού τα συμφωνήσουν, τελειώνει το «προξενιό» και αρχίζουν πια πυρετωδώς οι προετοιμασίες για τα σχετικά με τον γάμο.

Τα «μπουλούκια», οι παρέες δηλαδή των Βλάχων, συγκεντρώνονται το βράδυ στην κεντρική πλατεία της Θήβας, όπου μαζί με τους παρευρισκομένους διασκεδάζουν και χορεύουν με νταούλια και πίπιζες, ώσπου να αποσυρθούν στις ταβέρνες της πόλης για να συνεχίσουν το γλέντι μέχρι πρωίας. Ολα προμηνύουν τις χαρές και τα μεθύσια που θα έρθουν. Ο Βλάχικος Γάμος ολοκληρώνεται των Αγίων Θεοδώρων, με γλέντια και δρώμενα ακόμη δύο γιορτινές ημέρες, την Κυριακή της Τυρινής και την Καθαρά Δευτέρα.

Με αέρα commedia dell΄ arte στην Κέρκυρα

Ένα από τα χαρακτηριστικότερα δρώμενα του κερκυραϊκού Καρναβαλιού είναι τα «Κορφιάτικα Πετεγολέτσα», κουτσομπολιά δηλαδή που βασίζονται στην κερκυραϊκή διάλεκτο και κάθε χρόνο παίζονται την Τσικνοπέμπτη σε υπαίθρια σκηνή, στην κεντρική αγορά της παλιάς πόλης στην Πίνια. Ενα θεατρικό είδος που προσομοιάζει στην commedia dell’ arte. Το μεγαλύτερο μέρος της συγγραφής τους σπονδυλώνεται από σατιρικά δεκαπεντασύλλαβα. Το πρόγραμμα διανθίζεται με ελαφρά ή σατιρικά τραγούδια ή με επτανησιακές καντάδες.

Όλα αυτά παρουσιάζονται στο φόντο μιας εύθυμης καρναβαλίστικης έκφρασης, με βιώματα της παλιάς και της σύγχρονης εποχής, σε ένα σύνολο χαρούμενο, ευχάριστο και γεμάτο με χρώμα και κερκυραϊκό τόνο. Το φινάλε κάθε παράστασης κορυφώνεται με ένα σκετς (πρόζα) που γίνεται από τα παράθυρα των παρακείμενων σπιτιών, στο οποίο συμμετέχουν και νοικοκυρές από τα κοντινά σπίτια, στήνοντας ένα πραγματικό πετεγουλιό, καυτηριάζοντας διαχρονικούς τύπους ανθρώπων και καταστάσεων.

Πηγή: tovima.gr