Ο Δ. Καιρίδης στο «Ε»: Οι δήμαρχοι δεν πρέπει να επαιτούν αλλά να αποκτήσουν δικούς τους πόρους

Ο βουλευτής Β1 Βόρειου Τομέα Αθηνών της Νέας Δημοκρατίας Δημήτρης Καιρίδης μας… κλέβει κάπως τη δουλειά, αλλά με έναν δικό του τρόπο, μέσα από τον οποίο προσπαθεί να αναδείξει τα προβλήματα των Δήμων της συγκεκριμένης περιοχής.

Έτσι, πραγματοποιώντας σειρά διαδικτυακών συναντήσεων με δημάρχους στη Βόρεια Αθήνα προσπαθεί να αναδείξει προβλήματα, να συμβάλλει στην ανταλλαγή τεχνογνωσίας μεταξύ των δημάρχων, αλλά παρεμβαίνοντας και ο ίδιος, ως βουλευτής, να επιδιώκει την επίλυση κάποιων εκ των ζητημάτων που απασχολούν την Τοπική Αυτοδιοίκηση.

Και μπορεί το θέμα των πρώτων διαδικτυακών συναντήσεων να «μονοπωλήθηκε» από την πανδημία που συνεχίζει να σαρώνει τη χώρα, ωστόσο αυτό δεν εμπόδισε να τεθούν στο «τραπέζι» και άλλα, ενδιαφέροντα θέματα.

Το «Ε» συνομίλησε με τον κ. Καιρίδη σχετικά με τον ιδιαίτερο τρόπο που προσεγγίζει τα προβλήματα της Τοπικής Αυτοδιοίκησης στον Βόρειο Τομέα, καταγράφοντας το πώς ο ίδιος αντιλαμβάνεται και θέλει να δει να εξελίσσεται ο αυτοδιοικητικός θεσμός.

Συνέντευξη στον Θάνο Σταθόπουλο

Κύριε Καιρίδη εδώ και καιρό έχετε ξεκινήσει σειρά διαδικτυακών συζητήσεων με δημάρχους του Βόρειου Τομέα Αθηνών, στις οποίες συμμετέχουν μέσω ερωτημάτων και οι πολίτες. Ποιο ήταν το κίνητρο για αυτή σας την πρωτοβουλία;

Οι συζητήσεις με τους δημάρχους εντάσσονται στο πλαίσιο της πρωτοβουλίας μου «Η Βόρεια Αθήνα συζητά», έναν κύκλο συζητήσεων με τους πολίτες του Βόρειου Τομέα που ξεκίνησε με την εκδήλωση στη Νέα Ιωνία, τον Δεκέμβριο του 2019. Με την αρχή της πανδημίας, οι δήμοι βρέθηκαν στην πρώτη γραμμή αντιμετώπισης της κρίσης και έκρινα απαραίτητο να τους δοθεί ένα επιπλέον δημόσιο «βήμα» προκειμένου να αναδείξουν τις πρωτοβουλίες τους, τα προβλήματα που αντιμετωπίζουν, αλλά και τις ευρύτερες ανάγκες της Τοπικής Αυτοδιοίκησης.

Σκέφτηκα ότι, με τη βοήθεια της τεχνολογίας, μπορούμε να παραμείνουμε σε επαφή με τους πολίτες και η ανταπόκρισή τους ήταν πολύ ενθαρρυντική.

Πόσες είναι μέχρι σήμερα αυτές οι διαδικτυακές συναντήσεις και ποια θέματα συζητήσατε με τους δημάρχους;

Από τον Μάιο του 2020 μέχρι και τον Φεβρουάριο του 2021 έχουμε κάνει συνολικά τέσσερις διαδικτυακές συζητήσεις με 13 (από τους 14 συνολικά) δημάρχους του Βόρειου Τομέα. Το θέμα των συζητήσεων ήταν το ίδιο: «Προκλήσεις για την Τοπική Αυτοδιοίκηση στην εποχή της πανδημίας».

Οι δήμαρχοι μίλησαν για τη δυσκολία επιβολής των μέτρων, την ανάγκη για παροχή εξατομικευμένης βοήθειας σε ευάλωτες κοινωνικές ομάδες, την κούρσα ψηφιοποίησης των δημοτικών υπηρεσιών, την τηλε-εργασία, αλλά και την πίεση στα οικονομικά των δήμων δεδομένης της μείωσης των εσόδων.

Από τις συζητήσεις αυτές κρατώ τον τρόπο με τον οποίο η Τοπική Αυτοδιοίκηση προσαρμόστηκε ταχύτατα, για τα ελληνικά δεδομένα, στις αυξημένες ανάγκες των πολιτών και στάθηκε στο ύψος των περιστάσεων ως οργανισμός πρώτης γραμμής ανάσχεσης της κρίσης.

Οι δήμαρχοι έχουν τη «χαρά της δημιουργίας», με επιρροή στην καθημερινότητα των πολιτών, με έναν τρόπο που εμείς οι βουλευτές δεν έχουμε τόσο συχνά. Ωστόσο, ως φορείς επικοινωνίας και διάδρασης της κοινωνίας με την κεντρική εξουσία, εμείς οι βουλευτές, οφείλουμε να συζητούμε και να ακούμε, κατεξοχήν, τους εκλεγμένους τοπικούς άρχοντες. Και, πιστέψτε με, οι συζητήσεις μας ήταν συναρπαστικές και με μεγάλη συμμετοχή.

Με βάση αυτές τις επαφές που είχατε πώς θα ιεραρχούσατε τα μεγαλύτερα προβλήματα-ανησυχίες που απασχολούν δημοτικές αρχές και τοπικές κοινωνίες στον Βόρειο Τομέα Αθηνών;

Η κάθε περιοχή έχει και το δικό της άλυτο πρόβλημα-«πονοκέφαλο» το οποίο, συνήθως, «κουβαλά» άλυτο από το παρελθόν. Χαρακτηριστικό παράδειγμα η μη ένταξη στο σχέδιο πόλης της περιοχής «Πεύκο-Πολίτη» , που ταλαιπωρεί το Χαλάνδρι και τους όμορους Δήμους από το 1987.

Θα εστιάσω ωστόσο στα θεσμικά και δομικά προβλήματα τα οποία δυσχεραίνουν τη λειτουργία όλων των δήμων. Σοβαρό πρόβλημα αποτελεί η γραφειοκρατία και πιο συγκεκριμένα ο νόμος 4412/16, που έχει «δέσει» τα χέρια των διοικήσεων και καθυστερεί αδικαιολόγητα τη διαδικασία ανάθεσης έργων. Ωστόσο, το προσεχές διάστημα η κυβέρνηση θα φέρει νέο νόμο με τον οποίο θα ρυθμίσει τα προβλήματα που δημιούργησε ο 4412/16, με βάση και τις προτάσεις της ΚΕΔΕ.

Εξίσου σημαντική είναι και η συζήτηση για την απόδοση του ΕΝΦΙΑ στους δήμους. Αν κάτι μας δίδαξε η πανδημία είναι ότι χρειαζόμαστε μία ισχυρή Τοπική Αυτοδιοίκηση με αυξημένες αρμοδιότητες και μεγαλύτερη οικονομική αυτονομία. Δεν γίνεται οι δήμοι να εξαρτώνται για βασικές ανάγκες τους, όπως η πρόσληψη προσωπικού καθαριότητας, από την κυβέρνηση. Η Τοπική Αυτοδιοίκηση είναι κοντά στον πολίτη και έχει πολύ πιο ξεκάθαρη εικόνα για τις ανάγκες του. Ας της δώσουμε λοιπόν και τα εργαλεία ώστε να κάνει τη δουλειά της όπως πρέπει.

Τέλος, η απλή αναλογική «σαμποτάρει» τις διοικήσεις που δεν είχαν εκλεγεί από την «πρώτη» Κυριακή. Η κυβέρνηση σκοπεύει να φέρει ένα νέο εκλογικό νομοσχέδιο που θα έχει ως στόχο την αποκατάσταση της εύρυθμης λειτουργίας των δήμων και των περιφερειών.

Με κάθε νέα κρίση προκύπτουν και νέα προβλήματα. Πρόσφατο παράδειγμα η έλλειψη συστηματικού κλαδέματος των δένδρων και συντήρησης του ηλεκτρικού δικτύου, που οδήγησε στη διακοπή ηλεκτροδότησης για μέρες σε χιλιάδες συμπολίτες μας στη Βόρεια Αθήνα. Η θεομηνία ανέδειξε το πρόβλημα της αποεπένδυσης στις εθνικές μας υποδομές, αλλά και τη σύγχυση αρμοδιοτήτων που δυσκολεύει την έγκαιρη, συντονισμένη και αποτελεσματική δράση της κρατικής μηχανής.

Μιας και αναφερθήκατε στο νέο εκλογικό νομοσχέδιο. Πιστεύετε ότι η απλή αναλογική είχε τον χρόνο να δοκιμαστεί και να κριθεί, ώστε να μιλούμε για ανάγκη αντικατάστασής της από ένα άλλο εκλογικό σύστημα;

Σημασία δεν έχει τι λέω εγώ, αλλά κυρίως τι λένε οι ίδιοι οι δήμαρχοι. Άπαντες τάσσονται κατά της απλής αναλογικής, ακόμα και όσοι την είχαν δει θετικά όταν νομοθετήθηκε.

Η συντριπτική πλειονότητα των διοικήσεων που δεν εξελέγησαν από την πρώτη Κυριακή αντιμετωπίζουν προβλήματα στα Δημοτικά Συμβούλια.

Τώρα, περισσότερο από ποτέ, οι δήμοι πρέπει να δρουν γρήγορα και αποτελεσματικά. Με την απλή αναλογική, ο ΣΥΡΙΖΑ τεχνηέντως «ναρκοθέτησε» την Τοπική Αυτοδιοίκηση. Δεν γίνεται να διατηρούμε ένα εκλογικό σύστημα το οποίο δεν θέλουν οι δήμαρχοι, οδηγεί στο χάος και ενίοτε ενθαρρύνει αδιαφανείς «συναλλαγές» για επιτευχθεί η αναγκαία πλειοψηφία στα Δημοτικά Συμβούλια.

Και κάτι τελευταίο. Αν θέλουμε να ακριβολογούμε, το σύστημα του ΣΥΡΙΖΑ δεν ήταν η απλή αναλογική. Ήταν ένα ερμαφρόδιτο υβρίδιο όπου ο δήμαρχος εκλεγόταν με πλειοψηφικό, αλλά το Δημοτικό Συμβούλιο με αναλογικό σύστημα, δημιουργώντας μια εκ των πραγμάτων διάσταση μεταξύ δημάρχου και Συμβουλίου που καθιστούσε τους δήμους ακυβέρνητους. Ευτυχώς προλάβαμε και νομοθετήσαμε, άμα τη αναλήψει των καθηκόντων μας, ως νέα κυβέρνηση, το καλοκαίρι του 2019, κάποιες αλλαγές, ώστε όταν ανέλαβαν οι νέοι δήμαρχοι, την 1^η Σεπτεμβρίου 2019, να μπορέσουν κάπως να λειτουργήσουν. Και, πιστέψτε με, όλοι οι δήμαρχοι, κι αυτοί που βρίσκονται «απέναντι» πολιτικά στην κυβέρνηση, μας ευγνωμονούν.

Ας επανέλθουμε στις διαδικτυακές συναντήσεις. Πέρα από την καταγραφή αυτών των προβλημάτων, εσείς, ως βουλευτής, προβαίνετε σε κάποιες συγκεκριμένες ενέργειες προς την κατεύθυνση της επίλυσής τους και ποιες είναι αυτές;

Οι διαδικτυακές συζητήσεις δεν γίνονται για το «θεαθήναι». Είναι μία πρώτης τάξης ευκαιρία να ακούσουν οι πολίτες τους τοπικούς τους άρχοντες, να ενημερωθούμε οι βουλευτές για τα προβλήματα του Τομέα μας, αλλά και να ανταλλάξουν οι δήμαρχοι μεταξύ τους τεχνογνωσία και να εμβαθύνουν τη μεταξύ τους συνεργασία.

Ενδεικτικά θα αναφέρω δύο ενέργειές μου που ήταν προϊόν των διαδικτυακών αυτών συζητήσεων. Στη δεύτερη συζήτηση με δημάρχους του Βόρειου Τομέα, που έγινε στις 25Μαΐου 2020, ο δήμαρχος Αγίας Παρασκευής, Βασίλης Ζορμπάς, ανέδειξε το σοβαρό πρόβλημα παραβατικών και εγκληματικών συμπεριφορών στην πλατεία Αγ. Ιωάννη. Υπήρχε διάχυτη η εντύπωση ότι κάποιοι επιχειρούσαν να δημιουργήσουν στα βόρεια της Αθήνας έναν τόπο συνάντησης παράνομων δραστηριοτήτων, όπως, για παράδειγμα είναι η διακίνηση ναρκωτικών. Ακολούθησε επίκαιρη ερώτησή μου στον υπουργό Προστασίας του Πολίτη, Μιχάλη Χρυσοχοΐδη, προκειμένου να κινητοποιηθεί η αστυνομία και να ελέγξει την κατάσταση.

Στην πιο πρόσφατη διαδικτυακή συζήτηση, που έγινε στις 8 Φεβρουαρίου 2021, η δήμαρχος Νέα Ιωνίας, Δέσποινα Θωμαΐδου και ο δήμαρχος Ηρακλείου, Νίκος Μπάμπαλος, περιέγραψαν το πρόβλημα που έχει προκύψει με την καθυστέρηση της αποζημίωσης των πληγέντων της θεομηνίας της 13ης Οκτωβρίου στους Δήμους Νέας Ιωνίας, Ηρακλείου Αττικής και Γαλατσίου. Την επόμενη μέρα επικοινώνησα με τον αρμόδιο υπουργό Υποδομών και Μεταφορών, Κώστα Καραμανλή, για να τον ενημερώσω. Η ανταπόκριση ήταν άμεση, καθώς ο γενικός γραμματέας του υπουργείου υπέγραψε, δίνοντας τη σχετική έγκριση, για να προχωρήσει η καταβολή των αποζημιώσεων.

Θα συνεχιστεί αυτός ο κύκλος των επαφών; Ποιος είναι ο προγραμματισμός σας για το αμέσως επόμενο διάστημα;

Βέβαια. Ήδη, τη Δευτέρα 22 Φεβρουαρίου και ώρα 8:30 μ.μ. θα συζητήσουμε διαδικτυακά με τον πρόεδρο της Ένωσης Αστυνομικών Υπαλλήλων Βορειοανατολικής Αττικής, Κώστα Τσουμάνη. Οι γυναίκες και οι άνδρες της ΕΛ.ΑΣ. έχουν βρεθεί στην πρώτη γραμμή αντιμετώπισης απανωτών κρίσεων και έχουν αντεπεξέλθει με απίστευτο επαγγελματισμό.

Επίσης, τη Δευτέρα 1 Μαρτίου θα συζητήσουμε με τον υπουργό Υποδομών και Μεταφορών, Κώστα Καραμανλή, για όλα τα μεγάλα έργα υποδομής που βρίσκονται σε εξέλιξη στη Βόρεια Αθήνα και θα αναβαθμίσουν ραγδαία την ποιότητα ζωής των πολιτών (γραμμή 4 του μετρό, επέκταση της Λεωφόρου Κύμης και άλλα).

Σχεδιάζουμε να έχουμε τουλάχιστον μία εκδήλωση κάθε εβδομάδα. Γνωρίζουμε ότι κανένα διαδικτυακό μέσο δεν μπορεί να αντικαταστήσει τη διά ζώσης επαφή με τους πολίτες, αλλά έως ότου ξεμπερδέψουμε με την πανδημία, η ψηφιακή επαφή θα μας επιτρέψει να καλύψουμε ένα μέρος του «κενού» για να συνεχίσουμε τη δουλειά που έχουμε.

Πολλοί αιρετοί παραπονούνται ότι κάθε άλλο παρά αυτοδιοίκητη είναι η Αυτοδιοίκηση. Εσείς πώς θα βαθμολογούσατε το σημερινό επίπεδο του αυτοδιοίκητου στον συγκεκριμένο θεσμό;

Το βασικότερο κριτήριο για την αυτοτέλεια της Τοπικής Αυτοδιοίκησης είναι το οικονομικό. Πρέπει να αυξηθούν οι ίδιοι πόροι της Αυτοδιοίκησης και να πάψουν οι δήμαρχοι να επαιτούν επιδοτήσεις από το κράτος. Και, ταυτόχρονα, να αναλάβουν την ευθύνη για το ύψος των τοπικών φόρων που θα επιβάλουν κατ’ αντιστοιχία της ποιότητας των υπηρεσιών που θέλουν να παρέχουν. Γι’ αυτό πιστεύω ότι ο φόρος περιουσίας, όπως ο ΕΝΦΙΑ, χωρίς τον πρόσθετο φόρο, θα πρέπει να γίνει δημοτικός, όπως στις περισσότερες χώρες του κόσμου, μαζί με έναν μηχανισμό μερικής αντιστάθμισης υπέρ των φτωχότερων περιοχών.

Ταυτόχρονα, η οικονομική αυτοτέλεια θα απελευθερώσει και την ανάπτυξη. Γιατί οι δήμοι αντί να την αντιστρατεύονται, φοβούμενοι για τις αρνητικές επιπτώσεις και αδιαφορώντας για τις θετικές, που δεν θα καρπωθούν οι ίδιοι, όπως συμβαίνει σε μεγάλο βαθμό σήμερα, θα καταστούν υπέρμαχοί της, για να έχουν έσοδα προς όφελος των δημοτών τους.

Άρα, η μεταρρύθμιση στα οικονομικά των δήμων δεν θα δώσει μόνο περισσότερο νόημα και ουσία στην τοπική δημοκρατία αλλά και ώθηση στην ανάπτυξη, αποδυναμώνοντας τα γνωστά  κινήματα ΝΙΜΒΥ (not in my back yard=όχι στην αυλή μου), που ταλαιπωρούν κάθε σοβαρή επένδυση στην πατρίδα μας.