Οι θέσεις και προτάσεις του Διοικητικού Συμβουλίου της Ένωσης Δημάρχων Αττικής για τη βελτίωση του θεσμικού πλαισίου της Τοπικής Αυτοδιοίκησης παρουσιάστηκαν κατά τη διάρκεια του ειδικού συνεδρίου της Κεντρικής Ένωσης Δήμων Ελλάδος που διεξήχθη στον Βόλο τη Δευτέρα 17 και την Τρίτη 18 Οκτωβρίου 2016.
Την παρουσίαση πραγματοποίησε ο πρώην δήμαρχος και νυν δημοτικός σύμβουλος Δήμου Αγίας Παρασκευής Βασίλης Γιαννακόπουλος.
Συγκεκριμένα στη σχετική ανακοίνωση που εξέδωσε σημειώνει:
Ο θεσμός της Αυτοδιοίκησης, αναφέρεται ρητά στο άρθρο 102 του Συντάγματος.
Προβλέπονται δύο βαθμίδες, η Πρωτοβάθμια Αυτοδιοίκηση που σήμερα αποτελούν οι 325 Δήμοι και η Δευτεροβάθμια Αυτοδιοίκηση που αποτελούν οι 13 αιρετές Περιφέρειες. Επίσης, στο ίδιο άρθρο αναφέρεται ότι «οι ΟΤΑ έχουν Διοικητική και Οικονομική Αυτοτέλεια» και ότι «το Κράτος ασκεί στους ΟΤΑ εποπτεία που συνίσταται αποκλειστικά σε έλεγχο νομιμότητας και δεν επιτρέπεται να εμποδίζει την πρωτοβουλία και την ελεύθερη δράση τους».
Εκτός του Συντάγματος ισχύ, έχουν στη χώρα μας, στο πλαίσιο των συμβατικών μας υποχρεώσεων, ως κράτους μέλους της Ε.Ε., η Ευρωπαϊκή Χάρτα Τοπικής Αυτονομίας (ΕΧΤΑ) ως και η Συνθήκη της Λισσαβώνας.
Τα τελευταία χρόνια, θεσπίστηκαν και εφαρμόσθηκαν δύο (2) βασικές «Μεταρρυθμίσεις» που αφορούσαν στο θεσμό της Τ.Α., με τις φιλόδοξες μάλιστα επωνυμίες «Καποδίστριας» και «Καλλικράτης», ενώ εκατοντάδες ήταν οι Νόμοι, τα Προεδρικά Διατάγματα και οι Υπουργικές Αποφάσεις σχετικά με τον θεσμό.
Χαρακτηριστικό και των δύο «Μεταρρυθμίσεων» ήταν ότι παράλληλα με τις συγχωνεύσεις των ΟΤΑ, προβλέποντο Οικονομικά Προγράμματα στήριξης των αλλαγών, κοστολογημένα σε 4,2 και 4,8 δισ. αντίστοιχα, ποσά που βέβαια ουδέποτε εκταμιεύθηκαν. Γεγονός που αποτέλεσε βασική αιτία των όποιων αστοχιών.
Δυστυχώς, παρά τις αναμφισβήτητες βελτιώσεις, που επήλθαν στη λειτουργία των ΟΤΑ, από τη Μεταπολίτευση και μετέπειτα, κυρίως ως προς το εύρος των αρμοδιοτήτων, αλλά και τη δομή τους, παρέμειναν διαχρονικά βασικά προβλήματα, που μειώνουν την αποτελεσματικότητα και τη χρησιμότητα, τού κατά το Σύνταγμα διακριτού θεσμού.
Με εξαίρεση τα θέματα της Λογοδοσίας και της Διαφάνειας, όπου ιδίως ο Καλλικράτης αλλά και οι μετέπειτα Νομοθετικές διατάξεις (π.χ. Διαύγεια, Οικονομικό Παρατηρητήριο διπλογραφικό σύστημα κλπ), ενίσχυσαν σημαντικά ένα θεσμό που ήδη από τη δομή του (Δημοτικά Συμβούλια, εγγύτητα στον πολίτη κλπ) έχει ως κυρίαρχο στοιχείο την Λογοδοσία.
Τα προβλήματα αυτά εστιάζονται κυρίως στα εξής:
- Υπέρμετρη παρεμβατικότητα του κράτους, που καταργεί ουσιαστικά την προβλεπόμενη διοικητική αυτοτέλεια, με πληθωρισμό και πολυπλοκότητα κανονιστικού πλαισίου.
- Πλήρης οικονομική εξάρτηση από το κράτος με κανόνες, που, όταν και όπως θεσπίσθηκαν, ουδέποτε εφαρμόσθηκαν πλήρως, με αποτέλεσμα την αδυναμία οιουδήποτε προγραμματισμού από τους ΟΤΑ αλλά και πολλές φορές την αδυναμία παραγωγής έργου.
- Πολυνομία και έλλειψη κωδικοποίησης που επιφέρει σύγχυση, καθυστερήσεις και ανασφάλεια σε αιρετούς και εργαζόμενους.
- Γραφειοκρατία, που επιφέρει ο μη εκσυγχρονισμός των ΟΤΑ, η ανεπάρκεια προσωπικού και μέσων κ.ά.
- Πλήρης ταύτιση του Κώδικα Δημοτικών Υπαλλήλων με τον ευρύτερο Δημόσιο Τομέα, γεγονός που οδηγεί αναπόφευκτα σε έλλειψη οιασδήποτε μορφή αξιολόγησης και βέβαια αξιοκρατίας.
- Αποσπασματική παραχώρηση αρμοδιοτήτων (συνήθως χωρίς αντίστοιχη χρηματοδότηση) με συνυπεύθυνους άλλους φορείς του Δημοσίου, κάτι που δημιουργεί αλληλοεπικαλύψεις, καθυστερήσεις και βέβαια έλλειψη ανάληψης ευθύνης.
- Πολυπλοκότητα και πληθώρα ελεγκτικών μηχανισμών που δρουν ανεξάρτητα μεταξύ τους, αναποτελεσματικά, με αλληλοκάλυψη αρμοδιοτήτων, αλλά κυρίως που υπεισέρχονται σε ελέγχους σκοπιμότητας, βάζοντας εμπόδια στο έργο των ΟΤΑ.
- Υποβάθμιση της καταστατικής θέσης των αιρετών που οδηγεί σε απομάκρυνση ποιοτικού πολιτικού προσωπικού.
- Θεσμικό πλαίσιο που εμποδίζει την ταχεία παραγωγή ώριμων μελετών για χρηματοδοτούμενα έργα.
- Ανεπάρκεια καταρτισμένου προσωπικού και περιορισμένο πλαίσιο δυνατότητας, παροχής έργου από τρίτους.
- Αστοχίες σε συνενώσεις ΟΤΑ που επήλθαν με τον «Καλλικράτη», κυρίως λόγω ανομοιογενών χαρακτηριστικών των συνενούμενων Δήμων και των μεγάλων μεταξύ τους αποστάσεων γεγονός που αφ΄ ενός στέρησε την εγγύτητα στον δημότη, αφ΄ ετέρου απέτυχε στη σκοπούμενη ισχυροποίηση του Δήμου και την εξυπηρέτηση των δημοτών.
Οι διαχρονικές αυτές παθογένειες, πηγάζουν κυρίως από μια συγκεντρωτική, αλλά και κρατικίστικη αντίληψη, των εκάστοτε διοικούντων, που έρχεται σε πλήρη αντίθεση με το ευρωπαϊκό κεκτημένο.
Αποτέλεσμα αυτών είναι:
- Η μείωση της αποτελεσματικότητας των ΟΤΑ, επομένως η ελλιπής εξυπηρέτηση του δημότη και υποβάθμιση της ποιότητας της ζωής του.
- Η αδυναμία συμμετοχής των ΟΤΑ σε τοπικές, αναπτυξιακές πρωτοβουλίες, ώστε να συμβάλλουν στην άμβλυνση του μεγάλου προβλήματος της ανεργίας.
- Η αποσπασματική και ελλιπής παροχή Κοινωνικού Έργου, ιδιαίτερα κρίσιμου και χρήσιμου την τρέχουσα περίοδο.
Είναι προφανές ότι την εποχή αυτή, περισσότερο από ποτέ, επιβάλλεται η ριζική αλλαγή της φιλοσοφίας για τον ρόλο της Αυτοδιοίκησης στη χώρα μας.
Οι άμεσες ανάγκες-προκλήσεις για κοινωνική συνοχή – βιώσιμη ανάπτυξη και αναβάθμιση της ποιότητας ζωής των πολιτών που δοκιμάζονται σκληρά, επιβάλλουν αλλαγές.
Επιβάλλεται, λοιπόν, η αλλαγή του κράτους.
Αλλαγή που θα οδηγήσει σ΄ ένα κράτος στρατηγείο (επιτελικό κράτος) που θα διαχειρίζεται τις εθνικές πολιτικές – την εθνική άμυνα – την (ανεξάρτητη) δικαιοσύνη και τις δημοσιονομικές πολιτικές, ώστε σταδιακά, όλες οι δημόσιες και κοινωφελείς λειτουργίες σε τομείς όπως π.χ. η Υγεία, η Παιδεία, το Περιβάλλον, κ.λπ. να περάσουν στη δικαιοδοσία της Πρωτοβάθμιας και Δευτεροβάθμιας Αυτοδιοίκησης.
Βέβαια, αυτά απαιτούν γενναία ριζική Συνταγματική Αναθεώρηση, που θα πρέπει να ετοιμάζεται.
Σε κάθε περίπτωση και με το υφιστάμενο Συνταγματικό Πλαίσιο, η νέα μεταρρύθμιση θα πρέπει να προβλέπει τα εξής:
Προτάσεις
- Περιορισμό του Κανονιστικού Πλαισίου από το κράτος και ευρεία παραχώρηση αρμοδιοτήτων στα συλλογικά όργανα της Τ.Α., για έκδοση κανονιστικών ρυθμίσεων, προσαρμοσμένων στις ιδιαιτερότητες και προτεραιότητες κάθε ΟΤΑ (διοικητική αυτοτέλεια).
- Κωδικοποίηση της Νομοθεσίας, που αφορά στους ΟΤΑ.
- Αναμόρφωση του Ελεγκτικού Συστήματος.
- Παραχώρηση είσπραξης μόνιμου πόρου στους ΟΤΑ, με εξισορροποιητική παρέμβαση του Κράτους για τις λιγότερο προνομιούχες περιοχές, ώστε να διασφαλισθεί η οικονομική αυτοδυναμία.
- Επαναπροσδιορισμός αρμοδιοτήτων κράτους-Α/βάθμιας Τ.Α.-Β/βάθμιας Τ.Α.
- Αξιοποίηση των Κοινοτικών Κονδυλίων για προώθηση του Ψηφιακού Δήμου και της «έξυπνης πόλης».
- Αναβάθμιση της καταστατικής θέσης των αιρετών σύμφωνα και με τα προβλεπόμενα στην ΕΧΤΑ.
- Συγκρότηση, οργάνωση και λειτουργία προτύπων Δημοτικών Υπηρεσιών, προσαρμοσμένων στις ανάγκες και ιδιαιτερότητες του κάθε ΟΤΑ.
- Σταδιακή, πλήρης παραχώρηση του συνολικού Κοινωνικού Έργου στην Πρωτοβάθμια Αυτοδιοίκηση.
- Καθιέρωση συστήματος αξιολόγησης δομών της Αυτοδιοίκησης, από τα Συλλογικά Όργανα και πριμοδότηση βέλτιστων πρακτικών και αποδόσεων, από τους ΚΑΠ.
- Καθιέρωση συστήματος αξιολόγησης υπαλλήλων της Τ.Α. από τους ίδιους τους ΟΤΑ και πριμοδότηση από τον Δημοτικό Προϋπολογισμό.
- Καθιέρωση υποχρεωτικής επιμόρφωσης αιρετών και υπαλλήλων των ΟΤΑ.
- Ευρεία αξιοποίηση και ενίσχυση του Πράσινου Ταμείου για την απαλλοτρίωση ελεύθερων χώρων των ΟΤΑ, για κοινόχρηστη και κοινωφελή χρήση.
- Καθιέρωση μητρώου εθελοντών ανά ΟΤΑ και κινήτρων ηθικής υποστήριξης των.
- Ανασύσταση του θεσμού του Συμβουλίου των Νέων, με γνωμοδοτική συμμετοχή στα Δημοτικά Συμβούλια, κατά τα πρότυπα των Τοπικών Συμβουλίων.
- Ευρεία παροχή δυνατότητας ανάθεσης σε τρίτους (με τις νόμιμες προβλεπόμενες διαδικασίες) υπηρεσιών και έργων των ΟΤΑ, εφόσον διασφαλίζεται η αρτιότερη, ταχύτερη και οικονομικότερη εκτέλεσή τους
- Σύσταση επιτροπής με έργο τη σταδιακή παραχώρηση πρόσθετων κρατικών αρμοδιοτήτων (ΔΕΚΟ και Υπηρεσιών) στις μητροπολιτικές Περιφέρειες (Αττικής και Θεσσαλονίκης).
- Σύσταση Επιτροπής με έργο τη σταδιακή παραχώρηση πρόσθετων αρμοδιοτήτων, Κρατικών και δευτεροβάθμιας Αυτοδιοίκησης, στους μητροπολιτικούς Δήμους Αθήνας και Θεσσαλονίκης.
- Ενίσχυση των Τοπικών Συμβουλίων, με αρμοδιότητες και πόρους, στους «Καλλικρατικούς» Δήμους.
- Επανεξέταση του Χωροταξικού για όσες συγχωνεύσεις προφανώς υπάρχει αστοχία στην στόχευση, σε σχέση με τα αποτελέσματα (ισχυροί δήμοι, εξυπηρέτηση των πολιτών, ισόρροπη ανάπτυξη, έργα κ.λπ.).
Η Τοπική Αυτοδιοίκηση πρέπει να πορευτεί στο μέλλον με νέα σύγχρονα οικονομικά εργαλεία, στη βάση της οικονομικής αυτοτέλειας των ΟΤΑ, με ισχυροποίηση του θεσμικού και κοινωνικού της ρόλου, με περιορισμό της γραφειοκρατίας για την εξυπηρέτηση του πολίτη, με συμμετοχή της στην Τοπική Ανάπτυξη και κυρίως με περιορισμό της κρατικής παρεμβατικότητας ώστε η «Νέα Τοπική Αυτοδιοίκηση» να γίνει μοχλός ανάπτυξης, κοινωνικής συνοχής και βελτίωσης της ποιότητας ζωής των πολιτών.
Σχετικά άρθρα
Εθελοντές για την προστασία των αδέσποτων ζητά ο Δήμος Λυκόβρυσης – Πεύκης
Με στόχο την καλύτερη και πιο αποτελεσματική διαχείριση των αδέσποτων ζώων ο Δήμος Λυκόβρυσης – Πεύκης και ο εντεταλμένος σύμβουλος…
Τρία πασχαλινά bazaar αγάπης για τα… βόρεια αδεσποτάκια
Τρία πασχαλινά bazaar αγάπης για τα αδέσποτα τριών Δήμων των βορείων προαστίων διοργανώνονται το Σάββατο 20 και την Κυριακή 21…
69χρονη στη Νέα Ιωνία πέταξε στα σκουπίδια τέσσερα κουταβάκια – Της επιβλήθηκε πρόστιμο 120.000 ευρώ
Πρόστιμο 120.000 ευρώ θα κληθεί να πληρώσει μία 69χρονη η οποία πέταξε στα σκουπίδα τέσσερα κουταβάκια στη Νέα Ιωνία. Στο…
16η δράση υιοθεσίας αδέσποτων στο Μαρούσι
Τα Pet City μαζί με την οργάνωση Dogs’ Voice, διοργάνωσαν την 16η ημέρα υιοθεσίας στο Μαρούσι, συνεχίζοντας την επιτυχημένη πορεία…
Πλατφόρμα υιοθέτησης αδέσποτων ζώων στον Δήμο Κηφισιάς
Ο Δήμος Κηφισιάς ξεκίνησε προσπάθεια ευαισθητοποίησης της τοπικής κοινωνίας για την υιοθεσία αδέσποτων ζώων, δημιουργώντας μια ψηφιακή πλατφόρμα που δίνει…
Ο Δ. Καιρίδης στο βιβλιοπωλείο Ευριπίδης στην Κηφισιά για την παρουσίαση του βιβλίου «Ανατολική Μεσόγειος-Ολική Επαναφορά»
O υπουργός Μετανάστευσης και Ασύλου Δημήτρης Καιρίδης θα βρεθεί σήμερα (22/4) στις 7 το απόγευμα στο βιβλιοπωλείο Ευριπίδης στην Κηφισιά,…
Ο υπουργός Μετανάστευσης και Ασύλου στο δημαρχείο Κηφισιάς για να τιμήσει τον μεγάλο Έλληνα Σίμο Παληό
Στο δημαρχείο Κηφισιάς βρέθηκε ο υπουργός Μετανάστευσης και Ασύλου Δημήτρης Καιρίδης, την περασμένη Κυριακή, προκειμένου να τιμήσει έναν μεγάλο Έλληνα,…
Υπουργείο Μετανάστευσης και Ασύλου: Νέα μεγάλη μείωση των παράνομων αφίξεων
Η μείωση των παράνομων αφίξεων από την Τουρκία συνεχίζεται. Όπως ενημερώνει το γραφείο του υπουργού Μετανάστευσης και Ασύλου Δημήτρη Καιρίδη,…
Θετική ψήφος στο ν/σ για τον γάμο ομοφύλων από τους 7 γαλάζιους βουλευτές του Βόρειου Τομέα Αθηνών
Μία ενδιαφέρουσα αναφορά στη «γεωγραφία της ψήφου» στο νομοσχέδιο για τον γάμο των ομοφύλων κάνει ο Σταύρος Αντωνίου στη στήλη…
Ο Θοδωρής Ρουσόπουλος 35ος πρόεδρος της Κοινοβουλευτικής Συνέλευσης του Συμβουλίου της Ευρώπης
Από σήμερα ο Θ. Ρουσόπουλος, βουλευτής Β1 Βόρειου Τομέα Αθηνών, είναι ο 35ος πρόεδρος της Κοινοβουλευτικής Συνέλευσης του Συμβουλίου της…
ΔΗΜΟΦΙΛΗ ΑΡΘΡΑ
Νέο ΟΧΙ, παραμονή της 28ης Οκτωβρίου, από τα Μελίσσια στο κλείσιμο του υποκαταστήματος της Εθνικής Τράπεζας – Βίντεο
Για δεύτερη φορά συγκεντρώθηκαν εκπρόσωποι της δημοτικής αρχής, επικεφαλής δημοτικών παρατάξεων, επαγγελματικοί και κοινωνικοί φορείς και πολίτες έξω από το…
Κοινωνικό ανάχωμα στο κλείσιμο του υποκαταστήματος της Εθνικής Τράπεζας στα Μελίσσια – Βίντεο
Την καταγορηματική αντίθεσή τους στο επικείμενο κλείσιμο του υποκαταστήματος της Εθνικής Τράπεζας στα Μελίσσια εξέφρασαν η δημοτική αρχή του Δήμου…
Δεν κατεβαίνει για δήμαρχος Λυκόβρυσης – Πεύκης στις εκλογές του 2023 ο Τάσος Μαυρίδης – Αποχαιρετισμός με συγκίνηση, αλλά και «καρφιά»
Την απόφασή του να μην συμμετάσχει στις αυτοδιοικητικές εκλογές του Οκτωβρίου του 2023 ανακοίνωσε ο δήμαρχος Λυκόβρυσης – Πεύκης Τάσος…
Η προσαγωγή, η σύλληψη, τα πολιτικά μηνύματα και η επόμενη μέρα – Συνέντευξη Τύπου Σωτήρη Λαπιέρη
Την περασμένη Πέμπτη 28 Ιουλίου 2022 ο επικεφαλής της Πρωτοβουλίας Πολιτών Χαλάνδρι Ενάντια, δημοτικός σύμβουλος Σωτήρης Λαπιέρης δέχθηκε απρόκλητη, όπως…
Ένα νοσοκομείο… ταξιδεύει την ελληνική ιατρική κουλτούρα στον κόσμο
Την ώρα που πληθαίνουν οι δυσάρεστες ειδήσεις γύρω μας, με τα νέα από το ουκρανικό μέτωπο να δημιουργούν ισχυρούς κλυδωνισμούς…
Στο ΤΕΣΟΠΠ του Δήμου Ραφήνας – Πικερμίου ο Βλάσσης Σιώμος
Στη συνεδρίαση του Τοπικού Επιχειρησιακού Συντονιστικού Οργάνου Πολιτικής Προστασίας (ΤΕΣΟΠΠ) του Δήμου Ραφήνας – Πικερμίου, την Τρίτη 30 Απριλίου 2024,…
Στο ΤΕΣΟΠΠ του Δήμου Διονύσου ο πρόεδρος του ΣΠΑΠ Βλάσσης Σιώμος
Στη Συνεδρίαση του Τοπικού Επιχειρησιακού Συντονιστικού Οργάνου Πολιτικής Προστασίας (ΤΕΣΟΠΠ) του Δήμου Διονύσου, την Πέμπτη 25 Απριλίου 2024, εν όψει…
Στο ΠΕΣΟΠΠ Βόρειου Τομέα Αθηνών ο πρόεδρος του ΣΠΑΠ
Στη Συνεδρίαση του Περιφερειακού Επιχειρησιακού Συντονιστικού Οργάνου Πολιτικής Προστασίας (ΠΕΣΟΠΠ) της Περιφερειακής Ενότητας Βόρειου Τομέα Αθηνών, που πραγματοποιήθηκε την Τετάρτη…
Πεντελικό: Σε πλήρη λειτουργική ετοιμότητα τα πυροφυλάκια Ν. Πεντέλης και Αγ. Πέτρου Διονύσου
Εργασίες επισκευής και συντήρησης στα πυροφυλάκια «Παναγιώτης Φούρλας» Νέας Πεντέλης και Αγίου Πέτρου Διονύσου πραγματοποίησε ο Σύνδεσμος Δήμων για την…
Στο Συντονιστικό Όργανο Πολιτικής Προστασίας του Δήμου Ωρωπού παραβρέθηκε ο πρόεδρος του ΣΠΑΠ
Στη Συνεδρίαση του Τοπικού Επιχειρησιακού Συντονιστικού Οργάνου Πολιτικής Προστασίας (ΤΕΣΟΠΠ) του Δήμου Ωρωπού, που πραγματοποιήθηκε τη Δευτέρα 22 Απριλίου 2024,…
Προβλήματα και στην ακοή προκαλεί η νόσος COVID-19
Προβλήματα και στην ακοή προκαλεί η νόσος του COVID-19, σύμφωνα με επιστημονικές μελέτες που παρουσιάστηκαν στο 16th European Federation Audiology…
Διατροφή στις πανελλαδικές – Οδηγός για τα καλύτερα δυνατά αποτελέσματα
Η διατροφή παίζει πολύ σημαντικό ρόλο στη συγκέντρωση, απόδοση και ενέργεια, πόσο μάλλον την περίοδο των πανελλαδικών εξετάσεων. Μπορεί να…
Ένα νοσοκομείο… ταξιδεύει την ελληνική ιατρική κουλτούρα στον κόσμο
Την ώρα που πληθαίνουν οι δυσάρεστες ειδήσεις γύρω μας, με τα νέα από το ουκρανικό μέτωπο να δημιουργούν ισχυρούς κλυδωνισμούς…
Δημήτρης Κούβελας: Αντιμετώπιση ήπιων ανεπιθύμητων ενεργειών του εμβολίου κατά της COVID-19
Πολλοί άνθρωποι είναι ενθουσιασμένοι που δημιουργήθηκαν εμβόλια ως το πρώτο βήμα για τη διαχείριση της εξάπλωσης του κορωνοϊού. Δυστυχώς, υπήρξε και…
Μ. Αρτόπουλος: Μεγάλη μείωση περιστατικών μέσης ωτίτιδας στον γενικό πληθυσμό από τα προληπτικά μέτρα κατά της πανδημίας!
Μεγάλη μείωση των περιστατικών μέσης ωτίτιδας στον γενικό πληθυσμό (παιδιά και ενήλικες) έφεραν τα προληπτικά μέτρα για την αντιμετώπιση του…
Εγγραφείτε στο Newsletter
* Θα λαμβάνετε τα σημαντικότερα νέα της τελευταίας εβδομάδας.