Λευτέρης Μαγιάκης: Περιβαλλοντικός νόμος και Τοπική Αυτοδιοίκηση

Ψηφίστηκε την Τρίτη 5-5-2020 από τη Βουλή το περιβαλλοντικό νομοσχέδιο «έκτρωμα» που θυσιάζει το περιβάλλον, τη ζωή μας δηλαδή, στα συμφέροντα των μεγάλων οικονομικών συμφερόντων, ντόπιων και ξένων, που τώρα λέγονται «πράσινη ανάπτυξη».

Γράφει ο Λευτέρης Μαγιάκης*

«Πρόκειται για μία από τις πιο τρανταχτές περιπτώσεις αδιαφανών διαδικασιών, η οποία υπονομεύει τη δημοκρατικότητα των θεσμών του πολιτεύματός μας», αναφέρουν σε ανακοίνωσή τους το WWF Ελλάς και η Greenpeace.

Αλλά και τις επιφυλάξεις της Ένωσης Διοικητικών Δικαστών που ανησυχούν για την «πρόβλεψη ταχύρρυθμων διαδικασιών περιβαλλοντικής αδειοδότησης, οι οποίες δεν θα διασφαλίζουν αντικειμενικώς τον πλήρη έλεγχο της τήρησης της περιβαλλοντικής νομοθεσίας, στις διατάξεις που αφορούν την έρευνα για υδρογονάνθρακες, στις διατάξεις για τις οικιστικές πυκνώσεις και στην κατάργηση του καθεστώτος προστατευόμενων περιοχών».

Ο νόμος, πλέον, περιλαμβάνει μια σειρά από διατάξεις που αφορούν άμεσα την Τοπική Αυτοδιοίκηση, γεγονός που δεν προβλήθηκε τόσο στη συζήτηση και επισκιάστηκε από τις γενικότερες καταστροφικές επιπτώσεις στα οικοσυστήματα και τις δασικές εκτάσεις από τις «επενδύσεις» στην ενέργεια, τις πετρελαϊκές εξορύξεις, τον τουρισμό, τη νομιμοποίηση αυθαιρέτων.

Οι επιπτώσεις στην Τ.Α. αφορούν κυρίως την ιδιωτικοποίηση της διαχείρισης των απορριμμάτων, που αποτελεί διακαή στόχο μεγάλων ομίλων, ελληνικών και ξένων, εδώ και πολλά χρόνια, από την εποχή του διαβόητου Φούχτελ.

Στόχοι που επικαιροποίθηκαν σε πρόσφατη συνάντηση του ΥΠ.ΕΣ. κ. Θεοδωρικάκου με το Γερμανό υφυπουργό Οικονομικής Συνεργασίας και Ανάπτυξης, Νόρμπετ Μπάρτλε, στο πλαίσιο της προώθησης της Ελληνογερμανικής Συνέλευσης, για την οποία είναι εντεταλμένοι οι δυο υπουργοί.

Θα προσπαθήσω συνοπτικά να περιγράψω τις σχετικές προβλέψεις του νόμου που προωθούν την «μπίζνα» της ιδιωτικοποίησης στους Δήμους και τις Περιφέρειες.

Περιορίζεται η Δημοκρατία, αφού τα Τοπικά Σχέδια Διαχείρισης Απορριμμάτων δεν θα εγκρίνονται πια από το Δημοτικό Συμβούλιο, αλλά από την Επιτροπή Ποιότητας Ζωής, όπου ο εκάστοτε δήμαρχος έχει απόλυτη πλειοψηφία, ανεξάρτητα από τη σύνθεση του Δημοτικού Συμβουλίου. Με τον τρόπο αυτό παρεμποδίζεται και η παρέμβαση των πολιτών στη σχετική συζήτηση.

Μπορεί να παραχωρηθεί ο στόλος της υπηρεσίας Καθαριότητας (απορριμματοφόρα, μηχανήματα έργου, σάρωθρα κ.λπ.) σε ιδιώτες στους οποίους θα ανατεθεί η διαχείριση των απορριμμάτων. Δηλαδή τους προικοδοτεί με κεφάλαιο που έχουν καταβάλλει οι δημότες, μέσω των δημοτικών τελών.

Στις περιπτώσεις απρόβλεπτων καταστάσεων έκτακτης ανάγκης δίνεται η δυνατότητα στον υπουργό, με μια απλή υπουργική απόφαση, να λάβει -κατά παρέκκλιση των προβλέψεων που ισχύουν- «οποιοδήποτε πρόσφορο μέτρο για την επίλυση του προβλήματος». Η ρύθμιση αυτή  πρωτίστως αφορά την Περιφέρεια Αττικής, η οποία βρίσκεται, ήδη, σε κατάσταση έκτακτης ανάγκης, με τον υφιστάμενο ΧΥΤΑ Φυλής να έχει κορεστεί. Έχουμε κάθε λόγο να υποθέσουμε ότι η πρόβλεψη αυτή συνδέεται με την απόφαση κατασκευής νέων ΧΥΤΑ και νέας μονάδας επεξεργασίας και καύσης στη Φυλή.

Εγκρίνονται οι θέσεις για την προσωρινή λειτουργία εγκαταστάσεων αστικών υποδομών κοινής ωφέλειας και ειδικότερα Σταθμών Μεταφόρτωσης Απορριμμάτων (ΣΜΑ) σε 22 δήμους της Περιφέρειας Αττικής. Με την επιλογή αυτή για εντελώς πρακτικούς λόγους ελαχιστοποιείται η δυνατότητα διαλογής των σύμμεικτων απορριμμάτων και η ανακύκλωση. Προωθείται η παραγωγή καυσίμου RDF-SRF για καύση στους κλιβάνους της τσιμεντοβιομηχανίας που έχουμε δει, ήδη, να εφαρμόζεται στον Βόλο, παρά τις γνωστές αντιδράσεις της τοπικής κοινωνίας.

Στο Ιόνιο και το Νότιο Αιγαίο καταργεί τους τοπικούς φορείς διαχείρισης απορριμμάτων και δημιουργεί ένα περιφερειακό με απώτερο στόχο τη μεταφορά απορριμμάτων από το ένα νησί στο άλλο. Η ρύθμιση αυτή συνάντησε την αντίδραση των τοπικών δημοτικών αρχών, των τοπικών κοινωνιών, αλλά και της ΚΕΔΕ.

Η παράταξή μας παραμένει συνεπής στις προγραμματικές της δεσμεύσεις για συμμετοχή των πολιτών, για τον δημόσιο χαρακτήρα της διαχείρισης των απορριμμάτων, τη διαλογή στην πηγή, την ανακύκλωση σε μικρές δημοτικές-διαδημοτικές μονάδες, τη δημιουργία 3-4 χώρων επεξεργασίας των υπολειμμάτων στην Περιφέρεια Αττικής και την τελική ταφή μόνο των αδρανών υλικών.

Τις θέσεις αυτές θα διεκδικήσουμε μαζί με τους πολίτες να εφαρμοστούν γιατί είναι οι μόνες που θα συμβάλλουν στην προστασία του περιβάλλοντος, χωρίς  αύξηση των δημοτικών τελών προς όφελος ιδιωτικών συμφερόντων.

* Δημοτικός σύμβουλος, επικεφαλής της δημοτικής παράταξης «Ενότητα Ανατροπή και Έργο για το Μαρούσι»