Τα «Paradise Papers» κολάζουν κάθε προσπάθεια ν’ αλλάξουμε ρότα

Ήταν Σεπτέμβριος του 2008 όταν ο τότε υπουργός Ναυτιλίας και Νήσων, Γιώργος Βουλγαράκης, εκστόμισε τη φράση «ό,τι είναι νόμιμο είναι και ηθικό». Εννιά χρόνια αργότερα κι ενώ η πολιτική, οικονομική, επιχειρηματική και όχι μόνο «νομενκλατούρα» της χώρας περιδινίζεται στο παγκόσμιο σκάνδαλο των «Paradise Papers», η φράση εκείνη μοιραία επανέρχεται στον νου, αφού πλέον δείχνει να έχει στοιχειώσει την καθημερινότητά μας.

Η έρευνα των «Paradise Papers», η οποία «αποκαλύπτει νόμιμα σχήματα, τα οποία οργανώνονται από στρατιές ειδικών σε φορολογικά θέματα», όπως κομψά το περιγράφει η γαλλική εφημερίδα «Le Monde», δεν μπορεί παρά να σκανδαλίζει τη μεγάλη πλειονότητα του ελληνικού πληθυσμού, που τα βγάζει πολύ δύσκολα πέρα, με μια διαρκώς αυξανόμενη μερίδα της να μπαίνει (οριστικά;) σε φάση φτωχοποίησης.

Η υπόθεση λαμβάνει ακόμη προκλητικότερες διαστάσεις μέσω των δηλώσεων «επωνύμων» πολιτικών, ακόμη και μελλοντικών πρωθυπουργών, οι οποίοι ουσιαστικά «αναμασούν» -αν και κάπως προσεκτικότερα από τον κ. Βουλγαράκη- τα περί «νομιμότητας». Και είναι αλήθεια ότι, αν δινόταν η δυνατότητα να πέσει πραγματικά άπλετο φως στην όλη «βιομηχανία» φορο-αποφυγής που λειτουργεί και σε εγχώριο επίπεδο -νομιμότατα, βεβαίως βεβαίως- τότε μάλλον ελάχιστα πολιτικά κόμματα θα μπορούσαν να δηλώσουν «αθώα του αίματος».

Την ώρα που ο μέσος πολίτης είτε βιώνει το εφιαλτικό φάσμα της ανεργίας, είτε εργάζεται υπερ-φορολογούμενος, με αποτέλεσμα απλώς να επιβιώνει, είτε προσπαθεί να βγάλει τον μήνα με την «κουτσουρεμένη» σύνταξή του, είναι τουλάχιστον εξοργιστικό αυτοί που τον κυβερνούν να θεωρούν νόμιμο να χρησιμοποιούν όποιον μηχανισμό μπορούν προκειμένου να αποφεύγουν να καταβάλλουν τους φόρους που τους αναλογούν. Και μάλιστα, κουνώντας ταυτόχρονα το δάκτυλο και καλώντας τους πολίτες να επιδεικνύουν φορολογική συνέπεια. Το ευαγγελικό «Οὐαί δέ ὑμῖν, γραμματεῖς καί Φαρισαῖοι ὑποκριταί…» ταιριάζει απολύτως στην περίπτωσή τους.

_______________________

Η αναζήτηση της νηφαλιότητας είναι ίσως η μόνη που μπορεί να μας δείξει την έξοδο από τη σημερινή κρίση. Γιατί είναι η μόνη που θα μας επιτρέψει να συνειδητοποιήσουμε το σήμερα και να επιχειρήσουμε ορθολογικά να το αλλάξουμε.

_______________________

Σε αυτό το νοσηρό σκηνικό, το οποίο δυστυχώς δεν είναι ελληνικό, αλλά παγκόσμιο, κάθε προσπάθεια να καλλιεργηθεί πνεύμα συμμετοχικότητας και υπευθυνότητας, κάθε προτροπή για υιοθέτηση μιας άλλης, μη ατομοκεντρικής κουλτούρας, κάθε έγγραφος ή προφορικός λόγος πρεσβεύει την πίστη σε κοινά εθνικά ή και παγκόσμια οράματα, πέφτει στο κενό, όταν δεν εκλαμβάνεται ως υποβολιμαίος.

Η στήλη έχει δεχθεί αρκετές φορές κριτική, άλλοτε καλόπιστη κι άλλοτε όχι, για τις θέσεις που έχει λάβει σε διάφορα θέματα, πότε κατηγορούμενη ως «συστημική» και πότε ως «αριστερίζουσα». Όλα τα πράγματα στη ζωή μας έχουμε την τάση να τα «κατηγοριοποιούμε», να τα «ετικετοποιούμε», ώστε να τα φέρνουμε στα μέτρα της αρνητικής κριτικής ή της αποθέωσής μας. Το «Σταυρωθήτω» από το «Ωσαννά» μας απέχουν τόσο λίγο που, ορισμένες φορές, νομίζεις ότι το ένα ενυπάρχει στο άλλο…

Ας είναι. Η επιμονή στη νηφαλιότητα πιστεύουμε ότι είναι ίσως η μόνη που μπορεί να μας δείξει την έξοδο από τη σημερινή κρίση. Γιατί είναι η μόνη που θα μας επιτρέψει να συνειδητοποιήσουμε το σήμερα και να επιχειρήσουμε ορθολογικά να το αλλάξουμε.

Τα «Paradise Papers» κολάζουν κάθε προσπάθεια ν’ αλλάξουμε ρότα. Ωστόσο, φαινόμενα τέτοιου είδους δεν γνωρίζουν σύνορα. Άρα, δεν μπορείς ν’ αποδράσεις από αυτά αλλάζοντας χώρα ή ήπειρο. Το μόνο που σου απομένει είναι τα πολεμήσεις, μεθοδικά κι επίμονα, όπως το νερό που σιγοτρώει τον βράχο. Το χειρότερο είναι να τ’ αποδεχθείς, «αρχίζοντας να συνηθίζεις το τέρας», που έλεγε και ο Μάνος Χατζηδάκις, οπότε το επόμενο στάδιο είναι να φτιάξεις δίπλα στα «Paradise Papers» της «νομενκλατούρας» τα αντίστοιχα του «προλεταριάτου» και να μπεις σε έναν καταστροφικό αγώνα για το ποιο από τα δύο θα επικρατήσει στο τέλος.